ra’ m.dh: Xarafka toban iyo toddobaad ee xuruufta af soomaaliga, waana shibbane.
raab m.l.fk: Qayb.
raabac¹ m.l: Qof buuxiya kaalin cayaar turub oo maran.
raabac² f.mg1 (-cay, -cday): Kaalin ciyaar turub oo maran buuxin.
raabacad m.dh: Cayaar turub (dabaka-eri) marka saddex raani baxdo tan afaraad ee harta.
raabacid m.f.dh: eeg raabac².
raabakh¹ m.l (-khyo, m.dh): Qalab aad u gaboobay.
raabakh² f.mg1 (-khay, -khday): Qalab, wax aad u gaboobay noqosho.
raabakhid m.f.dh: eeg raabakh².
raabakhsan f.mg4 (-naa, -nayd): Wax raabakhay ahaansho (qalab).
raabakhsanaan m.f.dh: eeg raabakhsan. ld raabakhsanaansho.
raabakhsanaansho m.l/dh: ld raabakh-sanaan.
raabaraabe m.l.fk (-bayaal, m.l/dh): Laba kooxood ama wax ka badan oo kala dandambeeya isku jihana u socda; kooxkoox. ld raaberaabe.
raaberaabe m.l (-bayaal, m.l/dh): ld raabaraabe.
raabiya m.dh (daaw.): Cudur muddo gaaban oo uu keeno fiirus, wuxuuna ku dhacaa maskaxda iyo xangullada ee xoolaha dhiigga kulul, waxaana sida badan dadka u gudbiya qaniinyada ey cudurka qaba. Astaamuhu waxay soo baxaan muddo u dhexeysa 10 beri ilaa sannad waxayna ka koobanyihiin: jir xanuun, qandho, dhibaato neefsashada, dhareerid, xilliyo qofku aad u kacayo iyo muruq-roor xanuun badan oo ay liqiddu keento. Xaaladaha dambe ee cudurka; aragga biyaha oo keena qallal iyo curyaannimo. Dhimashadu waxay dhacdaa 4-5 beri dhexdood.
raabsasho m.f.dh: eeg raabso. ld raabsi, raamsasho, raamsi.
raabsi m.l: ld raabsasho.
raabso f.mg3 (-saday, -satay): 1. Xoolo wax calalin; baryaqaadid. 2. Dad wax calalin. ld raamso.
raac f.g/mg1 (-cay, -cday): 1. (f.g) Cid socod ku wehelin. 2. (f.g) Waddoqaadid. 3. (f.g) Diyaarad, baabuur iwm oo socda fuulid. 4. (f.g) Bahal iyo dayac xoolo ka ilaalin. 5. (f.g) Cid cayrsasho. 6. (f.mg) Ku r.: cid ra’yi iwm la oggolaan. 7. (f.mg) La r.: xoolo iwm garaacid.
raacasho m.f.dh: eeg raaco.
raacatannimo m.dh: Raacato ahaansho.
raacato m.dh.u: Dad reer guuraa ah oo miyiga ku nool oo xoolo dhaqda.
raacdarreeb m.dh: Dad gadaal ka daafacaya col wax dhacay ama wax dilay; Geeddan.
raacdayn m.f.dh: eeg raacdee.
raacdaysasho m.f.dh: eeg raacdayso. ld raacdaysi.
raacdaysi m.l: ld raacdaysasho.
raacdayso f.g3 (-stay, -satay): 1. Nafley cayrsasho. 2. Wax raadsasho.
raacdee f.g2 (-deeyay, -daysay): 1. Nafley daba ordid. 2. Xoolo lumay raadin. 3. Nafley meel ka cayrin.
raacdo¹ m.dh.u: 1. Ciidan laga daba diro ciidan wax laayay ama dhacay.
raacdo² m.dh: Qof wax lumay raadintooda ku hawlan.
raaci f.g2 (-iyay, -isay): 1. Wax socda wax kale ku darid. 2. Xoolo cid ilaalisa u yeelid. 3. Habaar ama duco cid ku larid. ld raacsii.
raacid m.f.dh: eeg raac.
raacin m.f.dh: eeg raaci. ld raacis, raacsiin.
raacis m.l: ld raacin.
raaciyad m.dh: ld raaciye.
raaciye m.l: 1. Dad waddan ku wada nool inta maamulka haysa mooyaane inta kale oo la xukumo; shacbi. 2. Dad inta aan ciidan ahayn; rayid. ld raaciyad.
raaco f.g3 (-cday, -catay) 1. Qof hantidiisa ama dantiisa daryeelasho. 2. Qof cilmi diineed barasho.
raacsan f.g4 (-naa, -nayd) 1. Ku r.: qof, cid kale la fikrad ahaansho. 2. Wax meel ama wax kale ka tirsan ahaansho. 3. Wax wax kale ku dhinac samaysan ahaansho.
raacsanaan m.f.dh: eeg raacsan. ld raacsa-naansho.
raacsanaansho m.l/dh: ld raacsanaan.
raacsii f.g2 (-iiyay, -iisay): ld raaci.
raacsiin m.dh: ld raacin.
raad m.l (-dad, m.l): 1. Astaanta waxa soconayaa cagtoodu dhulka ku reebto. 2. Calaamad ka harta wax hore u jiray. 3. Xusuus aan qofku illaawi karin.
raadaar m.l (-rro, m.dh): ld raadar.
raadar m.l (-rro, m.dh) (fiis.): Qalab dareema meesha iyo jihada socodka ee walxo meel fog maraya sida maraakiibta iyo dayaara-daha, waxaana qiyaasta laga qaataa dhudaha birlabdanabeedka soo noqday, kaddib markii ay abbaareen walaxda socotay.
raadgad f.g1 (-day, -dday): U r.: wax raadkooda baabi’in.
raadgadasho m.f.dh: eeg raadgado.
raadgadid m.f.dh: eeg raadgad.
raadgado f.mg3 (-atay, -adatay): Cid si aan raadkeeda loo arkin u socosho.
raadgamid m.dh: ld raadqaadid.
raadgan f.g1 (-gamay, -gantay; -gami): ld raadqaad.
raadgoo f.g2 (-gooyay, -goysay) 1. Raad-gooyo samayn. 2. Wax cirib tirid.
raadgoob¹ m.l: Baarid la sameeyo si loo helo waxa maqani meesha uu maray. ld raad-goobid.
raadgoob² f.g1 (-bay, -btay) 1. Waxa maqan meesha uu maray baarid. 2. Wax maqan doonid.
raadgoobid m.f.dh: eeg raadgoob². ld raadgoob¹.
raadgooyn m.f.dh: eeg raadgoo.
raadgooyo m.dh: Hab loo raadiyo xoolaha dhuma ama wixii kaloo la raadinayo.
raadgur¹ m.l: 1. ld raadgurid. Doonidda wax maqan meesha uu maray. 2. ld raadgurid. Baaridda arrin iyada oo la eegayo sidii ay u dhacday. 3. Tuug wax qaaday si uusan ula fogaan sixir lagu sameeyo.
raadgur² f.g1 (-ray, -rtay) 1. Wax maqan meesha uu maray doonid. 2. Tuug si uu u soo celiyo wixii uu qaaday sixrid.
raad-guri-cagaar m.l (-dad, m.l) (c.cimi.): Muuqaal fallaaraha qorraxeed ee galay gibilka dhulka: gibilku wuxuu u oggolaadaa tamarta qorraxeed ee hirarka gaaban inay gaarto dhulka dushiisa; tamartaasi waxay kululaysaa dusha dhulka, dabadeedna dhulku tamar kulul oo hirarkeedu ay dhaadheeryihiin ayuu gibilka ku sii daayaa, kulaylkaasna gibilka ayaa lagu hayaa gaar ahaan marka cirku caad leeyahay. Sidaas darteed gibilku wuxuu u shaqaynayaa sida qarshada guri cagaar.
raadgurid m.f.dh: eeg raadgur². ld raadgur¹ (1,2).
raadguur¹ m.l: Cirib go’idda wax jiri jiray ay cirib go’aan.
raadguur² f.mg1 (-ray, -rtay): Wax jiritaan-kiisa tirtirmid.
raadguurid m.f.dh: eeg raadguur².
raadi f.g2 (-iyay, -isay): 1. Wax raadkiisa doonid. 2. Wax maqan meesha uu ku suganyahay doonid. 3. Wax baarid.
raadin m.f.dh: eeg raadi. ld raadis.
raadis m.l: ld raadin.
raadiye m.l (-yayaal, m.l/dh): 1. Qalab elektaroon ah oo wararka dira lagana baahiyo. 2. Saldhigga wararka laga diro. ld raadi-yow.
raadiyografi m.l (-iyo, m.dh) (daaw.): Raajada cuduraqoonsiga. Farsamada baari-taanka jirka ayadoo la dhexmarsiinayo fallaraha ekis (x-rays), waxay soo saartaa sawirro (raadiyograafis) ku yaal beniikol loogu talaggalay ama iskriin fallooroshidan leh. Raadiyograafka waxaa loo adeegsadaa cudur aqoonsiga: lafaha jaba, boogcaloo-leed, iyo dhagax gala xameeytihaysta ama kelyaha, marka baaritaanka dibedda uu ku fillaan waayo cudur aqoonsiga.
raadiyoom m.l (-mmo, m.dh) (kiim.): Curiye bir ifta ah oo ah kaahfale cad, kana tirsan ururka alkalayn-dhuleed. Waxa ay leedahay dhawr iskugod oo cimri gaaban iyo hal iskugod oo cimri dheer kaas oo ah raadiyam-226 (cimri-badheedkeeduna ya-hay 1602 sano).
raadiyow m.l: ld raadiye.
raadka dobler m.l (-dadka …, m.l) (fiis.): Isbeddelka muuqda ee rakaadka ileyska ama jabaqda ay bixisay walax soconaysa, marka loo eego ilaaliya taagaan. Marka ay walaxdu ku soo socoto ilaaliyaha rakaadku waxa uu u muuqdaa mid kororsan; marka ay walaxdu dhaafto ilaaliyaha rakaadku waxa uu u muuqdaa mid hooseeya.
raadka footoodanabeed m.l (-dyo, m.dh) (fiis.): Bixinta elektaroonno ee dusha biraha, marka lagu kaahiyo hirarka, birlabdanabeedka: Tirada elektaroonnada ee baxay waxa ay ku xiranyihiin itaalka kaaha.
raadqaad¹ m.l 1. Wax la raadinayo ooraadkooda la dabaggalo. 2. Sixir.
raadqaad² f.g1 (-day, -dday) 1. Raad baarid, raadraacid. 2. Qof sixirid si uu meesha uu ku nool yahay uga cararo. ld raadgan.
raadqaadan f.mg4 (-dnaa, -dnayd) Wax sixran ahaansho.
raadqaadid m.f.dh: eeg raadqaad. ld raad-gamid.
raadqaadnaan m.f.dh: eeg raadqaadan. ld raadqaadnaansho.
raadqaadnaansho m.l/dh: ld raadqaadnaan.
raadraac¹ m.l: Baarid la sameeyo si arrin hore u dhacday xaqiiqdeeda loo helo. ld raadraacid.
raadraac² f.g1 (-cay, -cday): Arrin hore u dhacday xaqiiqdeeda raadin.
raadraacid m.f.dh: eeg raadraac². ld raad-raac¹.
raadreebid m.dh: Waxyaabaha loo keydiyo taariikh ahaan.
raadsasho m.f.dh: eeg raadso. ld raadsi.
raadsi m.l: ld raadsasho.
raadso f.g3 (-saday, -satay) 1. Wax maqan daydayasho (qof). 2. Wax meel lagu ogaa ka doonasho.
raadtirasho m.f.dh: eeg raadtiro.
raadtiro f.mg3 (-rtay, -ratay): Qof si aan raadkiisa loo arkin u socosho.
raadyoosonde m.l (-dayaal, m.l/dh) (c.cimi.): Qalab iskiis isu rikoorgareeya oo lagu isticmaalo mitroolojiga, badanaa cabbi-raadda cadaadiska sare, isaga oo wata laliye ku dhigan balloon haydrojiin ka buuxdo.
raaf¹ m.l (-faf, m.l) 1. Qoobka hoose ee qanjaafuuluhu ku dahaaranyihiin ee lo’da ama ariga midkood. 2. Olole dad dan gaar ah laga leeyahay oo khasab lagu dumo; qafaal.
raaf² f.g1 (-fay, -ftay) 1. Nafley xasuuqid. 2. Dad khasab ku ururin.
raafdillaac m.l (daaw.): Cudur ku dhaca labada raaf ee xoolaha dhexdooda oo ka dhasha qoyaanka. ld raafqarrar.
raafid m.f.dh: eeg raaf².
raafqarrar m.l: ld raafdillaac.
raag¹ m.l 1. Waqtiga uu shay soconayo, muddo. 2. Daah, habsaan.
raag² f.mg1 (-gay, -gtay) 1. Daahid. 2. Waqti badan jirid.
raagid m.f.dh: eeg raag². ld raagis.
raagis m.dh: ld raagid.
raagsad m.l: ld raagsasho.
raagsasho m.f.dh: eeg raagso. ld raagsad, raagsi, raagsiino, raagsiinyo.
raagsi m.l: ld raagsasho.
raagsiino m.l/dh: ld raagsasho.
raagsiinyo m.l/dh 1. ld raagsasho. 2. Daahid badan.
raagso f.g3 (-saday, -satay): Wax imaatin-koodu dib u dhacay daahsasho.
raaji f.g2 (-iyay, -isay) 1. Wax cumrigooda dheerayn. 2. Wax daahin.
raajin m.f.dh: eeg raaji. ld raajis.
raajis m.l: ld raajin.
raalli m.l 1. R. ah: qof faraxsan oo aan waxba tebeyn. 2. R. ah: qof aan arrin diid-daneyn.
raalliggeli f.g2 (-iyay, -isay): Cid wax ay raalli ku noqoto u sameyn.
raalliggelin¹ m.f.dh: eeg raalliggeli.
raalliggelin² m.dh: Ficil aad qofka ku siinaysid, waxa uu rabo si uusan wax kuu yeelin ama kaaga xumaan.
raallinimo m.dh: Qof wax ka raalli ah ahaansho.
raalliyad m.dh: ld raalliyo.
raalliyanimo m.dh: Raalliyo ahaansho.
raalliyo m.dh.kh: R. ah: haweenay ninkeeda u dhego nugul ah. ld raalliyad.
raamayn m.f.dh: eeg raamee.
raamaysasho m.f.dh: eeg raamayso.
raamayso f.mg3 (-stay, -satay) 1. Raan yeelasho (qof ama geed). 2. Qof maskaxda wax uga dhimanyihiin noqosho.
raamee f.g2 (-meeyay, -maysay): Wax raan u yeelid.
raamo m.dh 1. Dhul daaqa xoolaha ku wanaagsan oo ciid cad, jilicsan leh. 2. eeg raan.
raamsasho m.dh: ld raabsasho.
raamsi m.l: ld raabsasho.
raamso f.mg3 (-saday, -satay): ld raabso.
raan m.dh (-aamo, m.l) 1. Miiqyo dun ah oo isku maran oo maro dacalkeeda laga laallaadsho. 2. Timo ama dhogor isku guntan. 3. Geed laamihiisa buulal shimbi-reed ama cutubcutub miro ahi ka laal-laadaan.
raanbi m.l (-iyo, m.dh): Raar yar oo aqal Soomaaliga la dhex geliyo, oo la saaro weelasha si aan aboorka u cunin.
raandayn m.f.dh: eeg raandee. ld randays.
raandays m.l: ld raandayn.
raandaysan f.mg4 (-snaa, -snayd): Wax raando lagu simay ahaansho.
raandaysnaan m.f.dh: eeg raandaysan. ld raandaysnaansho.
raandaysnaansho m.l/dh: ld raandaysnaan.
raandee f.g2 (-deeyay, -deysay): Alwaax raando ku simid.
raandhiis m.l: R. leh: waxtar raaga oo dhaxal gal ah.
raando m.dh: Qalab ka kooban alwaax bir af dhexda ku leh oo lagu simo alwaaxda.
raani m.dh (-iyo, m.l): Warqad turub, ranka ka tirsan oo boqoradi ku sawirantahay. ld raaniyad.
raaniyad m.dh: ld raani.
raansow m.l: ld raasow.
raaqraaq f.mg1 (-qay, -qday): Muddo noolaan-sho.
raaqraaqid m.f.dh: eeg raaqraaq.
raaqraaqin m.dh: Siima raaqraaqin: siima jirin, siima noolaan.
raar¹ m.l (-rar, m.l): 1. Gogol caws ka samaysan oo dun lagu xardhay. 2. Dhismo kor u dheer oo dusha sare lagaga deday qoryo, caws iwm oo laga fuulo, bahalaha, qaniinka, kaneecada iwm. 3. Qoryo, dhagxaan iwm oo la is dul saaray oo sallaan ahaan loo adeegsado. 4. Qoryo ceelka afkiisa lagu dadbo.
raar² m.dh: 1. Guriga gudihiisa qaybta dambe ee saabaanka muhiimka ah la dhigto. 2. Sariir qoryo ka samaysan.
raar³ f.g1 (-ray, -rtay): 1. Wax meel sare saarid. 2. Raar dhisid.
raarac¹ m.l: 1. R. ah: meel hoobad ah. 2. ld raaricid.
raarac² f.mg1 (-cay, -cday; -rici): Wax meel sare ka soo laallaadid.
raaracan¹ f.mg1 (-cmay, -cantay): ld raaracsan¹.
raaracan² f.mg4 (-cnaa, -cnayd): ld raaracsan².
raaracmid m.dh: ld raaracsamid.
raaracnaan m.dh: ld raaracsanaan.
raaracnaansho m.l/dh: ld raaracsanaan.
raaracsad m.l: ld raaracsasho.
raaracsamid m.f.dh: eeg raaracsan¹. ld raaracmid.
raaracsan¹ f.mg1 (-amay, -antay): Wax meel ka soo laallaada noqosho. ld raaracan¹.
raaracsan² f.mg4 (-naa, -nayd): Wax meel ka soo laallaada ahaansho. ld raaracan².
raaracsanaan m.f.dh: eeg raaracsan². ld raaracnaan, raaracnaansho, raaracsa-naansho.
raaracsanaansho m.l/dh: ld raaracsanaan.
raaracsasho m.f.dh: eeg raaracso. ld raaracsad, raaracsi.
raaracsi m.l: ld raaracsasho.
raaracso f.mg3 (-saday, -satay): Wax meel ka laallaadsasho.
raaran¹ f.mg1 (-rmay, -rantay): Wax la raaray noqosho.
raaran² f.mg4 (-rnaa, -rnayd): Wax meel sare saaran ahaansho.
raarasho m.f.dh: eeg raaro.
raarbiyood m.l (-dyo, m.dh): Raar meydka lagu dhaqo.
raarcaw m.l: Raar yar oo caws laga sameeyey oo la goglado.
raardhisme m.l: Raar weyn oo loo sameeyo in aqalka lagu dado.
raargogol m.l: Raar si gaar loo sameeyo oo loogu talo galo in la goglado.
raari m.l: 1. Nooc bariiska ka mid ah oo ka baxa waddanka Barma. 2. Meel dhir dhaadheer oo badan leh.
raarici f.g2 (-iyay, -isay): Wax meel sare ka soo laallaadin.
raaricid m.f.dh: eeg raarac². ld raarac¹ (2).
raaricin m.f.dh: eeg raarici. ld raaricis.
raaricis m.l: ld raaracin.
raarid¹ m.f.dh: eeg raar³.
raarid² f.g1 (-day, -dday): 1. Ka r.: wax meel sare ka soo daaddejin. 2. Ka r.: cid wax fahansiin.
raaridid m.f.dh: eeg raarid².
raarmid m.f.dh: eeg raaran¹.
raarnaan m.f.dh: eeg raaran². ld raar-naansho.
raarnaansho m.l/dh: ld raarnaan.
raaro f.mg3 (-rtay, -ratay): Wax meel sare saarasho.
raarridid m.f.dh: eeg raarrid.
raas m.l (-sas, m.l): 1. Qoys. 2. Meel qoys degi karo. 3. ld raasi.
raasammaal m.l: 1. Hantida asaasiga ah ee ganacsi lagu bilaabo; lafo. 2. Hanti qof leeyahay. ld raasumaal.
raasammaali m.l (-iyiin, m.dh): Qof hanti badan leh. ld raasummaali.
raashin m.l.u: Cuntada daruuriga ah ee dadku ku nool yahay; gasiin.
raasi m.l (-iyo, m.dh): 1. Dhul dhuuban oo badda aad u dhex gala. 2. ld raas (3).
raasow m.l (bot.): Nagaar laamo jilicsan iyo caleen dhuudhuuban leh oo marka la kariyo caleemihiisa dadku cunto ahaan u cunaan. ld raansow.
raasummaal m.l: ld raasammaal.
raasummaali m.l: ld raasammaali.
raasweyn m.dh: Haweenay ubad iyo xoolo badan leh.
raatib m.l: 1. Quraan akhris, werdi iwm oo waqtigo’an si joogto ah loo sameeyo. 2. (-byo, m.dh): Laba iniinood oo ka mid ah iniinaha tusbaxa oo tirooyin go’an u kala qaybiyo tusbaxa middood. ld ratib¹ (1).
raawi f.g/mg2 (-iyay, -isay): 1. (f.g) Bir si ay u simanto garaacid. 2. (f.mg) Si isla helid ah sacab u tumid.
raawin m.f.dh: eeg raawi. ld raawis¹ (1).
raawis¹ m.l: ld raawin; ld raawisid(2).
raawis² m.l: Mindi iwm gabowday oo aan wax goyn karin. ld saawir.
raawis³ f.g1 (-say, -stay): Gaadiid-badeed majare u toosin.
raawisid m.f.dh: eeg raawis³. ld raawis¹ (2).
raawisnimo m.dh: Mindi raawis ahaansho. ld saawirnimo.
raaxayn m.f.dh: eeg raaxee. ld raaxo (2).
raaxaysad m.l: ld raaxaysasho.
raaxaysan f.mg4 (-snaa, -snayd): Wax raaxo ku jiro ahaansho.
raaxaysasho m.f.dh: eeg raaxayso. ld raaxaysad, raaxaysi.
raaxaysi m.l: ld raaxaysasho.
raaxaysnaan m.f.dh: eeg raaxaysan. ld raaxaysnaansho.
raaxaysnaansho m.l/dh: ld raaxaysnaan.
raaxayso f.mg3 (-stay, -satay): 1. Nolol raaxo leh ku noolaansho. 2. Nasasho; daaltirasho.
raaxee f.mg2 (-xeeyay, -xaysay): 1. U r.: cid nolol raaxo leh ku noolaysiin. 2. U r.: qof niyaddiisa farxad gelin.
raaxo m.dh: 1. Nolol aan dhib lahayn. 2. ld raaxayn.
raay m.dh (-yo, m.l): 1. Xiniin. 2. Dad wada dhalasho ka dhaxayso laan ka farcantay; jilib.
raayo m.dh: 1. Daruur yar oo markaas di’id bilaabaysa. 2. Xiniiniyo.
rab¹ m.l: Qarka meesha ugu sarreysa oo aan la fuuli karin.
rab² m.dh: Meel; kob.
rab³ f.g1 (-bay, -btay): Wax niyadda ka jeclaysasho.
rabaal m.l (-llo, m.dh): Meel taag ah ama kur ah.
rabadin m.l (-nno, m.dh): 1. Meel la degi karo oo bannaan hareerahana dhir ama buuro ka xigaan. 2. Xero; hoy.
rabaqaad¹ m.l (-dyo, m.dh): Ratibaadda ama horsiimaynta kutirsaneyaasha urur.
rabaqaad² m.l (-dyo, m.dh): (xis.) Ratibaad kasta oo kutirsaneyaasha urur la siinayo horsiimo huban. Summadda nP, waxay u taagantahay tirada raabaqaad n shey oo markiiba la qaato r shey sida; 5P3 waa tirada raabaqaad 5 shey oo markiiba la qaatay 3 shey.
rabash¹ m.l: Rabsho; fidmo; qulqulad; qas. ld rabshad, rabsho.
rabash² f.g1 (-bshay, -bashtay; -bshi): Cid qulquladayn. ld rabshadee, rabshee.
rabbaas¹ m.l: Orod boodbood leh. ld rabbaasid.
rabbaas² f.mg1 (-say, -stay): Orod boodbood leh samayn (nafley).
rabbaasid m.f.dh: eeg rabbaas². ld rabbaas¹.
rabbaayad m.dh (-do, m.l): Xayawaan la baray inuu dadka la dhaqmo.
rabbadh m.l (-dhyo, m.dh): (kiim.) Walax taran badan oo laastiig ah oo macmal ama dabiici ah.
rabbayn m.f.dh: eeg rabbee.
rąbbayn m.f.dh: eeg rąbbee.
rabbaysan¹ f.mg1 (-smay, -santay; -smi): 1. Ubad si habboon u barbaarid. 2. Xayawaan rabbaayad noqosho.
rabbaysan² f.mg4 (-snaa, -snayd): 1. Ubad si habboon u barbaaray ahaansho. 2. Xayawaan rabbaayad ahaansho.
rabbaysasho m.f.dh: eeg rabbayso. ld rabbaysi.
rabbaysi m.l: ld rabbaysasho.
rabbaysmid m.f.dh: eeg rabbaysan¹.
rabbaysnaan m.f.dh: eeg rabbaysan². ld rabbaysnaansho.
rabbaysnaansho m.l/dh: ld rabbaysnaan.
rabbayso f.g3 (-stay, -satay): 1. Ubad si habboon u barbaarsasho. 2. Xayawaan rabbaayad ka dhigasho.
rabbee f.g2 (-beeyay, -baysay): 1. Ubad si habboon u barbaarin. 2. Xayawaan rabbaayad ka dhigid.
rąbbee f.g2 (-beeyay, -baysay): Geel wax ku tumasho.
Rabbi m.l: Weynaha dunida iyo waxa ku dul nool oo dhan abuuray; Alle; Eebbe.
rabbituug m.l: Baryo Eebbe wax lagu weyddiisto.
rabbuus m.l: Caajis nafsaani ah oo dadka ku dhaco.
rabi f.g2 (-iyay, -isay): Bir la tumay soofeyn.
rabid m.f.dh: eeg rab³. ld rabitin.
rabiish m.l: Libaax-badeed uurjiif ah oo hilibkiisu nafaqo badan leeyahay.
rabin m.f.dh: eeg rabi.
rabitin m.l: Jeclaansho wax niyadda laga doono. ld rabid.
rablayn m.f.dh: eeg rablee. ld rable (1).
rable m.l: 1. ld rablayn. Bood-boodidda nafleydu samayso iyada oo hadba meel kale tageysa. 2. Tidic waaweyn oo timaha haweenka lagu sameeyo.
rablee f.mg2 (-leeyay, -laysay): 1. Labada lugood oo isku duuban oo kol ama ka badan, boodid. 2. Timo haween si rable ah u
samayn.
rableysad m.l: ld rableysasho.
rableysan f.mg4 (-snaa, -snayd): Wax la rableeyay ahaansho (timo haween).
rableysasho m.f.dh: eeg rableyso. ld rableysad.
rableysnaan m.f.dh: eeg rableysan. ld rableysnaansho.
rableysnaansho m.l/dh: ld rableysnaan.
rableyso f.g3 (-stay, -satay): Gabar timo si rable ah u samaysasho.
raboo f.g3 (-ooday, -ootay): ld rab³.
rabood m.l: eeg raboo. ld rabid.
raboosh¹ m.l.kh R. ah: Nafley koritaanka ka xumaaday.
raboosh² f.mg1 (-shay, -shtay): Nafley koritaan ku hagaasid.
rabooshid m.f.dh: eeg raboosh².
rabrab m.dh: 1. ld rarrab (2). 2. Orod boodbood ku jiro oo xoolaha iyo ugaartu sameeyaan.
rabrablee f.mg2 (-leeyay, -leysay): Rabrab u ordid (nafley).
rabrableyn m.f.dh: eeg rabrablee.
rabshad m.dh: ld rabash¹.
rabshadayn m.dh: ld rabshayn.
rabshadee f.g2 (-deeyay, -deysay): ld rabash².
rabshayn m.dh: eeg rabshee. ld rabshadayn, rabshid.
rabshaysan f.mg4 (-snaa, -snayd): Nafley rabsho la kulantay ahaansho.
rabshaysnaan m.f.dh: eeg rabshaysan. ld rabshaysnaansho.
rabshaysnaansho m.l/dh: ld rabshaysnaan.
rabshee f.g2 (-sheeyay, -sheysay): ld rabash².
rabshi m.l: Xaarka shimbiraha oo beeraha lagu bacrimiyo.
rabshid m.f.dh: eeg rabash².
rabsho m.dh: ld rabash¹.
rabshoobid m.f.dh: eeg rabshow.
rabshow f.mg1 (-oobay, -owday; -oobi): Wax rabsho la kulmay noqosho (nafley).
rac m.l: Kooxo nafley ah oo si nidaam leh isu dabajooga middood.
racayn¹ m.dh: Kooxayn ama xulid tiro waxyaaleed iyada oo aan loo eegin orsa-naan.
racayn² m.dh: Hormo urur kasta ee uu urur walxood iyada oo aan la tixgelin horsanaanta sida loo kala xushay. Haddii ‘r’ walxood laga xushay urur ‘n’ kutirsane leh oo weliba walax kastana la xulan karo mar keliya. Tirada racaymaha kaladuwan waa: n!/[r!(n-r)!] loona qoro nCr ama C(n,r)[r!(n-r)!]. Tusaale ahaan, haddi fasal ay ku jiraan 15 arday ay ka dhexeeyaan 5 buug oo keliya, marka buug kasta waa in ay saddex arday wadagaan, inta siyaalo ee loo ratibi karo waa: 15!/[3!(15-3)!] ama 455.
racfaan m.l: ld rafcaan.
racrac m.l: Koox koox.
racracayn m.f.dh: eeg racracee.
racracee f.mg2 (-ceeyay, -ceysay): Nafley racrac u qeybin.
rad f.mg1 (-day, -dday): 1. Badar wax la qooyay oo jilcay noqosho. 2. Maro muddo biyo ku dhex jirid.
radaq f.g1 (-qay, -qday): ld raqad.
raddi f.g2 (-iyay, -isay): 1. Markhaati burin. 2. Cid dhaar lagu helay cid kale ku wareejin.
raddigal m.l: Col kayd ah oo marka wax la weerarayo loo kaydiyo difaac ahaan.
raddin m.f.dh: eeg raddi. ld raddiyid.
raddiyid m.dh: ld raddin.
radeeb¹ m.l: 1. R. ah: mindi, waran iwm oo aan af wax gooya lahayn. 2. radeebid.
radeeb² f.g1 (-bay, -btay): 1. Mindi, waran iwm wax la radeebay noqosho. 2. Ciid, dhagax iwm wax hoos loo nabay noqosho.
radeeban f.mg4 (-bnaa, -bnayd): 1. Mindi, waran iwm wax la radeebay ahaansho. 2. Ciid, dhagax iwm wax hoos loo nabay ahaansho.
radeebid m.f.dh: eeg radeeb². ld radeeb¹ (2).
radeebnaan m.f.dh: eeg radeeban. ld radeebnaansho.
radeebnaansho m.l/dh: ld radeebnaan.
radi¹ m.l: Nooc dhurwaaga ka mid ah oo dadka cuna.
radi² f.g2 (-iyay, -isay): Badar si uu u jilco biya la dhigid.
radid m.f.dh: eeg rad.
radin m.f.dh: eeg radi².
radqan f.mg4 (-naa, -nayd): ld raqdan.
radqanaan m.dh: ld raqdanaan.
radqanaansho m.l/dh: ld raqdanaan.
radqid m.dh: ld raqdid.
radsan f.mg4 (-naa, -nayd): Badar, maro iwm wax biyo lala dhigay ahaansho.
radsanaan m.f.dh: eeg radsan. ld radsa-naansho.
radsanaansho m.l/dh: ld radsanaan.
rafaad¹ m.l: Dhib badan oo nafleydu kala kulanto nolosheeda.
rafaad² f.mg1 (-day, -dday): Nafley, dhib badan la kulmid.
rafaadi f.g2 (-iyay, -isay): Nafley rafaad badid.
rafaadid m.f.dh: eeg rafaad².
rafaadin m.f.dh: eeg rafaadi.
rafaadsan f.mg4 (-naa, -nayd): Nalfey rafaad hayo ahaansho.
rahaamad² m.dh (-do, m.l): (dhaq.) Lacag, dahab, guri ama dhul rahan ahaan loo dhigo marka bangi ama cid kale laga qaadanayo dayn. Haddii deynqaatuhu bixin waayo lacagta uu qaatay amaah-bixiyaha waxaa, si sharci ahaan lagu wareejinayaa rahaamadda.
rafaadsanaan m.f.dh: eeg rafaadsan. ld rafaasanaansho.
rafaadsanaansho m.l/dh: ld rafaadsanaan.
rafaaji f.g2 (-iyay, -isay): Cajiin, dhoobo iwm oo qoyan gacan ku qasid. ld rafaaq², rifaaq².
rafaajin m.f.dh: eeg rafaaji. ld rafaaq¹, rafaaqid, rifaaqid.
rafaaq¹ m.l: Qasidda bur, ciid iwm hoore qooya faraha lagula qaso. ld rafaajin.
rafaaq² f.g1 (-qay, -qday): ld rafaaji.
rafaaqid m.dh: ld rafaajin.
rafaasad m.dh (-do, m.l): Qalab ka kooban carrabbo xalxalleefsan oo si gaar ah isugu rakiban, wareega oo maraakiibta iyo diyaaradaha dhaqaajiya.
rafac f.g1 (-cay, -cday): Hawl socotay joojin.
rafacan f.mg4 (-cnaa, -cnayd): Hawl socotay wax la joojiyey ahaansho.
rafacasho m.f.dh: eeg rafaco.
rafacid m.f.dh: eeg rafac.
rafacnaan m.f.dh: eeg rafacan. ld rafac-naansho.
rafacnaansho m.l/dh: ld rafacnaan.
rafaco f.mg3 (-cday, -catay): Qalab iwm urursasho.
rafad m.l: ld rafasho.
rafasho m.f.dh: eeg rafo. ld rafad.
rafcaan m.l: Go’aan maxkamadeed oo maxkamad ka sarreysa looga dacwoodo. ld racfaan.
rafcaanle m.l (-layaal, m.l/dh): Qof rafcaan qaata.
rafcaansane m.l (-nayaal, m.l/dh): Qofka go’aanku u dhaco ee rafcaanka laga qaato.
rafiiq¹ m.l (-qyo, m.dh): Saaxiib; waday.
rafiiq² f.mg1 (-qay, -qday): La r.: qof la saaxiibid.
rafiiqid m.f.dh: eeg rafiiq².
rafiiqnimo m.dh: Rafiiq ahaansho.
rafiso m.dh: Hanti horumarin ahaan looga qaato cid diyo lagu yeeshay.
rafo f.mg3 (-ftay, -fatay): 1. Nafley xanuun dartii la galgalasho. 2. Arrin ka libkeeni-deed dadaal badan u sameyn.
rag m.l.u: 1. Koox dad ah oo lab. 2. R. ah: qof karti iyo awood dheeraad ah leh.
ragaad¹ m.l (-dyo, m.dh): 1. Qodax weyn oo geela cagtiisa hoose mudda. 2. Sallaanka (jaranjarada) meesha cagta la saaro. 3. Bir madax ballaaran, daab leh oo geela cudurrada looga gubo.
ragaad² f.mg1 (-day, -dday): Neef geel ah cagtiisa hoose qodax mudid.
ragaadi f.g2 (-iyay, -isay): Neef geel ah ragaad ka bixin.
ragaadid m.f.dh: eeg ragaad².
ragaadin m.f.dh: eeg ragaadi.
ragaadsan f.mg4 (-naa, -nayd): Neef geel ah oo ragaaday ahaansho.
ragaadsanaan m.f.dh: eeg ragaadsan. ld ragaadsanaansho.
ragaadsanaansho m.l/dh: ld ragaadsanaan.
ragaal m.dh: Xilli roob dhamaaday, geedi-hiina caleen dhacsadeen, xooluhuna bilaa-been biya cabid ama bilaabayaan. ld rag-gaal.
ragac f.g1 (-cay, -cday): Taayar, maro, iwm wax karin saarid.
ragannimo m.dh: Rag ahaansho.
ragcad m.dh: 1. (dii.) (ruguuc, m.dh) Gabal yar oo taayar, maro iwm oo la karayo la nooc ah oo meesha daloosha ama dillacsan lagu dhejiyo; karin. 2. (-do, m.l) ld rakcad.
ragcan f.mg4 (-naa, -nayd): Maro, taayar iwm wax la ragcay ahaansho.
ragcanaan m.f.dh: eeg ragcan. ld ragca-naansho.
ragcanaansho m.l/dh: ld ragcanaan.
ragcasho m.f.dh: eeg ragco.
ragcid m.f.dh: eeg ragac.
ragco f.mg3 (-caday, -catay): Taayar maro iwm karin saarasho.
raggaal m.l: ld ragaal.
ragle m.l: ld raqle.
raglee f.mg2 (-leeyay, -leysay): ld raqlee.
ragleyn m.dh: ld raqleyn.
ragragasho m.f.dh: eeg ragrago².
ragrago¹ m.dh: Digasho ismuujin iyo faan ku jiro.
ragrago² f.mg3 (-gtay, -gatay): Ku r.: ragannimo iyo awood dheeraad ah cid ugu faanid iyada oo lagu diganayo.
ragrif m.l.kh: R. ah: nin aan waxtarin, ninka waxtarka ahna dhaliila.
ragtirsi m.l: Hab qaanta loo baxsho oo ku salaysan xoolaha la bixinayo iyo dadka wax bixinaya in laysu tiriyo.
rah m.l.u (c.nafl.): Berribiyood aan lahayn dabo, leh laba lugood oo ka dhaadheer kuwa hore, boodboodka ku socda, marka uu biyo ku dhex jirana sameeya dhawaaq badan, xubno cad oo adagna qawlallada ku yeesha. ld rake.
rahaamad³ f.g1 (-day, -dday) Cid wax amaahatay damaanad dhigid.
rahaamadan f.mg4 (-dnaa,-dnayd) Shay wax rahmad loo haysto ahaansho.
rahaamadasho m.f.dh eeg rahaamado.
rahaamadid m.f.dh eeg rahaamad³.
rahaamadnaan m.f.dh eeg rahaamadan. ld rahaamadnaansho.
rahaamadnaansho m.l/dh ld rahaamad-naan.
rahaamado f.g3 (-atay, -adatay) Hanti rahan ahaan u dhiibasho.
rahamasho m.f.dh eeg rahmo.
rahan¹ m.l Cagaar badan oo ka baxa meel roob ku da’ay.
rahan² m.dh ld rahaamad¹.
rahan³ f.g1 (-hmay, -hantay; -hmi) 1. Hanti curaar ahaan u dhiibid. 2. Arrin ka hadalkeeda dib u dhigid.
rahman f.mg4 (-naa, -nayd) 1. Hanti curaar ahaan loo dhiibay ahaansho. 2. Arrin ka hadalkeeda dib loo dhigay ahaansho.
rahmanaan m.f.dh eeg rahman. ld rahmanaansho.
rahmanaansho m.l/dh ld rahmanaan.
rahmid m.f.dh eeg rahan³.
rahmo f.g3 (-maday, -matay) Wax rahan ahaan u dhiibasho.
ra’iisalwasaare m.l (-rayaal, m.l/dh) (siyaa.) Qof madaxa u ah golaha wasiirrada ee dawladeed.
ra’iisle m.l Ninka timaha madaxa dadka gaagaabiya ama qurxiya. ld rayiisle.
rajab m.l/dh Bisha toddobaad ee bilaha carabiga, kana mid ah afarta bilood oo xurmada ku leh diinta Islaamka. ld rejen.
rajakoris¹ m.l R. ah: nin haya carruur hooyadood dhimatay.
rajakoris² m.dh 1. Dabshidka iyo irridda meesha u dhexeysa. 2. Naag naxariis badan.
rajal m.dh (-llo, m.l) Bil dayaxeedda saddexaad ee taariikhda Soomaaliga ee u dhexeysa Mowliid iyo Sabbuux.
rajannimo m.dh Ilmo yar rajo ahaansho. ld rajaynimo.
rajay¹ m.l Wiil yar oo hooyadii dhimatay.
rajay² m.dh Gabar yar oo hooyadeed dhimatay.
rajayn m.f.dh eeg rajee.
rąjayn m.f.dh eeg rąjee. ld rejeyn.
rajaynnimo m.dh ld rajannimo.
rajci m.l (-iyiin, m.dh) Qof ka soo horjeeda horumarka nololeed; dibusocod.
rajcinnimo m.dh Rajci ahaansho (qof).
rajciyad m.dh Fikrad dibusocodnimo.
rajee f.g2 (-jeeyay, -jaysay) Ilmo yar rajo ka dhigid.
rąjee f.g2 (-jeeyay, -jaysay) Filasho. ld rejee.
rajiimi f.g2 (-iyay, -isay) 1. Dheri si tartiib ah deb uga qaadid. 2. Sheydaan iska naarid. “Shaydaanka iska rajiimi.”
rajiimin m.f.dh eeg rajiimi. ld rajiimis.
rajiimis m.l ld rajiimin.
rajmi¹ m.l Dhagax ku dilidda qof sinnaystay.
rajmi² f.g1 (-iyay, -iday; -iyi) Qof nikaax xalaal ah soo maray oo sinaystay dhagax ku dilid.
rajmiyid m.f.dh eeg rajmi².
rajo m.dh Ilmo yar-yar oo hooyadood dhimatay.
rąjo m.dh Filashada la filanayo wax la heli doono. ld rejo.
rajokoris m.dh Dabshidka iyo aqalka meesha u dhexeysa.
rajoobid m.f.dh eeg rajow.
rajow f.mg1 (-oobay, -owday; -oobi) Ilmo yar rajo noqosho.
rakaab m.l (-byo, m.dh) 1. Bir ka lalmata kooraha labadiisa dhinac midkood. 2. Qoryo ceelasha afkooda lagu sameeyo si loogu shubo ama loogu galo. 3. Dad gaadiid raacay.
rakaabsad m.l ld rakaabsasho.
rakaabsasho m.f.dh eeg rakaabso. ld rakaabsad, rakaabsi.
rakaabsi m.l ld rakaabsasho.
rakaabso f.g3 (-saday, -satay) 1. Rakaab gaadiid ku rarasho. 2. Qof gaadiid fuulid.
rakaad¹ m.dh Xoolo biyo cabbiddooda ka kamiin jabay marka labaad ee ay ku laabtaan. ld rakaadid.
rakaad² m.l 1. Muddo hal seken ah inta hir ee ka gudba bar. 2. Inta walhasho ee walhade sameeyo muddo hal seken ah. 3. Inta goor ee uu ku dhex dhaco waqdhac ama la fisho in uu ku dhex dhaco koox ama qayb huban.
rakaad³ m.dh (-do, m.l) (fiis.) Summad f. Dhakhsaha celcelinta dhacdo hable. Tirada meertada ama wareegga hir ama walhasho ama gariir ee halkii seken ayaa lagu tibaaxaa heertiis (wareeg halkii seken). eeg Heertis.
rakaad4 f.g1 (-day, -dday) Xoolo biya cabbay mar kale ka dherjin.
rakaadasho m.f.dh eeg rakaado.
rakaadi f.g2 (-iyay, -isay) ld rakaad².
rakaadid m.f.dh eeg rakaad². ld rakaad¹, rakaadin, rakaadis.
rakaadin m.dh ld rakaadid.
rakaadis m.l ld rakaadid.
rakaado f.mg3 (-aatay, -aadatay) Xoolo biyo ka kamiin jabiyey mar labaad cabbid.
rakacad m.dh ld rakcad.
rakcad m.dh (-do, m.l) (dii.) Dhaqdhaqaaq salaadeed oo ka kooban, taagnaan ay ku xigto hal rakuuc, kor u toosid iyo laba sujuudood. ld ragcad, rakacad.
rake m.l 1. Rah. 2. Xayawaan yar oo walada u eg oo had iyo jeer dabada kor u taaga; dabariyoodle.
rakib f.g1 (-bay, -btay) Qalab xubnihiisu kala daadsan yihiin ama isku daadsanyihiin la isku xirxiro.
rakiban f.mg4 (-bnaa, -bnayd) Qalab, wax la rakibay ahaansho.
rakibasho m.f.dh eeg rakibo.
rakibid m.f.dh eeg rakib.
rakibnaan m.f.dh eeg rakiban. ld rakib-naansho.
rakibnaansho m.l/dh ld rakibnaan.
rakibo f.g3 (-btay, -batay) Shay xubnihiisu kala daadsan yihiin isku xirxirasho.
rako m.dh (-ooyin, m.l) 1. Meel sare oo ku taal dusha geed, dhismo iwm oo wax la saarto ama la fuulo. 2. Meel ciriiri ah.
rakooc¹ m.l Madax in yar hoos u liicinta qof sameeyo hurdo darteed. ld rakoocid.
rakooc² f.mg1 (-cay, -cday) Muddo yar hurdo darteed madaxa hoos in yar u liicin (qof).
rakoocid m.f.dh eeg rakooc². ld rakooc¹.
rakuub m.l (-byo, m.dh) Awr fuullimaad loo jarabaray.
rakuubley m.dh.u Ciidan rakuubta gaadiid-sada.
rakuuc¹ m.l ld rukuuc¹.
rakuuc² f.mg1 (-cay, -cday) ld rukuuc².
rakuucid m.dh ld rukuucid.
rakuucsan f.mg4 (-naa, -nayd) ld rukuuc-san.
rakuucsanaan m.dh ld rukuucsanaan.
rakuucsanaansho m.l/dh ld rukuucsanaan.
ra’li m.l ld ra’yi.
ra’libixi f.mg2 (-iyay, -isay) ld ra’yibixi.
ra’libixin m.dh ld ra’yibixin.
ra’liyayn m.dh ld ra’yiyayn.
ra’liyee f.g/mg2 (-yeeyay, -yaysay) ld ra’yiyee.
ramaalasho m.f.dh eeg ramaalo.
ramaalo f.mg3 (-aashay, -aalatay) Dhul ku gurguurasho.
ramaas m.l Caws yaryar, jilicsan oo dhulka ka soo baxda marka roobku da’o.
ramad m.l.u ld ramag.
ramadaan m.l Bisha dadka muslimiinta ahi soomaan.
ramag m.l.u Geel markaa dhalay. ld ramad.
ramal m.l (-llo, m.dh) 1. Qori weyn oo la shito. 2. Cinjir; rabar. 3. Faalka dhulka lagu dhigo.
ramalee f.g2 (-leeyay, -leysay) Ramal dhigid.
ramaleyn m.f.dh eeg ramalee. ld ramaleys.
ramaleys m.l ld ramaleyn.
ramasho m.f.dh eeg ramo. ld ransad, ransasho, ransi.
rambas m.l Ciyaar turub (shamboolo, beecshuro iwm) oo qofkii booleystay intii laga rabay in ka yar qabta.
ramo f.g3 (-maday, -matay) Labaraafle dhalay ilmihiisa xab ka leefleefid. ld ranso.
ran m.l.u Warqadaha turubka inta sawirka leh iyo yeekaha.
ranji¹ m.l ld rinji¹.
ranji² f.g1 (-iyay, -iday: -iyi) ld rinji².
ranjile m.l ld rinjile.
ranjiyayn m.dh ld rinjiyid.
ranjiye m.l ld rinjile.
ranjiyee f.g2 (-yeeyay, -yeysay) ld rinji².
ranjiyid m.dh ld rinjiyid.
ransad m.l ld ramasho.
ransasho m.dh ld ramasho.
ransi m.l ld ramasho.
ranso f.g3 (-saday, -satay) ld ramo.
raq¹ m.dh Neef xoolaad oo dhintay ama la qalay.
raq² f.g1 (-qay, -qday) 1. Hoore afka ku cabbid iyada oo aan la adegsanayn gacmaha (qof). 2. Xoolo biyo waran cabbid.
raqad f.g1 (-qday, -qadday; -qdi) Badar iwm cajiin ka dhigid. ld radaq.
raqas m.l Wasakhda hoore meel ku jira hoos uga degta.
raqay m.l 1. Geed dheer, caleemo yaryar, oo dhalo miro quullaha u eg oo dhanaan; xamar. 2. Miraha geedka raqayga.
raqdan f.mg4 (-naa, -nayd) Badar wax la raqday ahaansho. ld radqan.
raqdanaan m.f.dh eeg raqdan. ld raqda-naansho, radqanaansho.
raqdanaansho m.l/dh ld raqdanaan.
raqdid m.f.dh eeg raqad. ld radqid.
raqid m.f.dh eeg raq².
raqiis¹ m.l.kh 1. R. ah: wax qiimaha lagu gadayo yar yahay. 2. R. ah: hadal murti iyo macno yar.
raqiis² f.mg1 (-say, -stay) Wax qiimaha lagu gado hoos u dhicid.
raqiisi f.g2 (-iyay, -isay) Wax qiimaha lagu gado hoos u dhigid.
raqiisid m.f.dh eeg raqiis².
raqiisin m.f.dh eeg raqiisi.
raqle m.l Orod tartiib ah oo gammaanku sameeyo. ld ragle.
raqlee f.mg2 (-leeyay, -leysay) Gammaan raqle samayn. ld raglee.
raqleyn m.f.dh eeg raqlee. ld ragleyn.
raqo m.l Urur xiddigo ah gu’ga soo baxa ka kooban toddoba lana kala yiraahdo: godin, listan, lixo, cadaad, aqaalli-guduud, aqaalli cad iyo afaggaal.
raquus¹ m.l 1. Dhex gelidda wax dhex galo carro, dhoobo iwm. 2. Camajuujin wax la camajuujiyo. ld ruquus¹.
raquus² f.g1 (-say, -stay) Wax, carro, dhoobo iwm gelgelin. ld ruquus².
raquusid m.f.dh eeg raquus². ld ruquusid.
rar¹ m.l 1. Culaabta gaadiidka la saaro; xamuul. 2. Hannaanka gaadiid culaab loo saaro. 3. Qaadka ama mugga gaadiid yeelan karo.
rar² f.g1 (-ray, -rtay) Gaadiid culaab saarid.
raragubyo m.dh Xanuun awrku dusha ka dareemo marka uu muddo dheer rarnaado.
raragubyoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Rara-gubyo dareemid (awr).
raragubyood m.f.l eeg raragubyoo.
raran¹ m.l Ciid kulul.
raran² f.mg1 (-rmay, -rantay) Gaadiid wax culaab la saaray noqosho.
raran³ f.mg4 (-naa, -nayd) Gaadiid wax culaab la saaray ahaansho.
rarangubyo m.dh ld rarangubyood.
rarangubyoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Carro qorraxdu kululaysay cago kaga gubasho.
rarangubyood m.f.l eeg rarangubyoo.
raransan f.mg4 (-naa, -nayd) Cunto wax raran ku bislaatay ahaansho.
raransanaan m.f.dh eeg raransan. ld raransanaansho.
raransanaansho m.l/dh ld raransanaan.
raransasho m.f.dh eeg raranso.
raranso f.g3 (-saday, -satay) Cunto raran ku bislaysasho.
rarasho m.f.dh eeg raro.
rarid m.f.dh eeg rar². ld raris, rarmo.
raris m.dh ld rarid.
rarmi f.g2 (-iyay, -isay) Wax raran muddo yar dhexgelin.
rarmid m.f.dh eeg raran².
rarmid m.f.dh eeg raran².
rarmin m.f.dh eeg rarmi. ld rarmis.
rarmis m.dh ld rarmin.
rarmo m.dh ld rarid.
rarnaan m.f.dh eeg raran². ld rarnaansho.
rarnaansho m.l/dh ld rarnaan.
raro¹ m.dh.u 1. Gogol caws ka samaysan. 2. Laba kuus oo baruur ah oo dhabarka gorayada ku yaal oo subag la isku daweeyo laga shiilo.
raro² f.g3 (-rtay, -ratay) Xamuul gaadiid saarasho.
raroosh m.l.kh R. ah: awr muddo dheer raray ahaa oo aad caato u ah.
rarooy m.l.u ld rarooyo.
rarooyo m.dh.u Awrta la rarto. ld raroy.
rarrab m.dh (-bo, m.l) 1. Dhismo qoryo ka samaysan, qaab sariireed leh oo maydka lagu dhaqo laguna qaado. 2. ld. rabrab (1).
rarriib¹ m.l Cadaadinta wax meel lagu cadaadiyo.
rarriib² f.mg1 (-bay, -btay) Ku r.: Wax, meel ku cadaadin.
rarriibid m.f.dh eeg rarriib².
rasaas m.dh 1. Xabbad. 2. Macdan ka samaysan naxaas iyo maar. ld risaas.
rasaasayn m.f.dh eeg rasaasee. ld risaasayn.
rasaasee f.g2 (-seeyay, -saysay) Wax xabbad ku ridid. ld risaasee.
rasan f.mg4 (-snaa, -snayd) Qof aan nadaafadda ku dadaalin ahaansho.
rasayn m.f.dh eeg rasee. ld rasays.
rasays m.l ld rasayn.
rasaysan f.mg4 (-snaa, -snayd) Wax la raseeyay ahaansho.
rasaysasho m.f.dh eeg rasayso.
rasaysnaan m.f.dh eeg rasaysan. ld rasays-naansho.
rasaysnaansho m.l/dh ld rasaysnaan.
rasayso f.g3 (-stay, -satay) Alaab si habaysan isu dul saarasho.
rasee f.g2 (-seeyay, -saysay) Alaab si habaysan isu dul saarid.
rash m.dh 1. Xabbad baaruud kala firirta leh oo lagu laayo shimbiraha iwm. 2. Qa-raaxad ka kooban xaashi adag oo ay baaruudi ku jirto oo inta badan iidaha iyo xafladaha la rido. 3. R. ah: bunduqa lagu rido xabbadaha rashta.
rasi m.dh Nadaafaddarro iyo kala daad-sanaan.
rasiid m.l (-dyo, m.dh) Warqad qoraal ah oo la siiyo qof lacag laga qabtay.
rasiin m.l.kh R. ah: shaah caleenta iyo sonkortuba ku badan yihiin.
rasiley m.dh R. ah: naag baali ah.
rasmi m.l.kh 1. R. ah: wax dhab ah. Tus. “War r. ah baa la ii soo sheegay”. 2. R. ah: wax tayo wanaagsan. Tus. “Saacad r. ah baan soo iibsaday”.
rasmiyee f.g2 (-yeeyay, -yaysay) Wax rasmi ka dhigid.
rasmiyeyn m.f.dh eeg rasmiyee.
rasnaan m.f.dh eeg rasan. ld rasnaansho.
rasnaansho m.l/dh ld rasnaan.
raso m.dh (-ooyin, m.l) 1. Khaanado dusha ka bannaan oo lagu sameeyo dukaamada lana saaro alaabta la gadayo. 2. Habka la isu dulsaaro alaabo.
raso-barafeed m.dh (juqr.) Baraf gogol aad u kala fidsan oo sabbaynaya oo ku fidsan arriig badeedka, tusaale: raso badeedka Ross ee Antaartika, oo daboosha in ku dhaw 414,000 km² (160,000 m²) oo bad ah.
raso-qaaradeed m.l (-dyo, m.dh) (juqr.) Gogosha badda ee garabka ku haysa qaaradaha oo ay ku daboolan yihiin biyo gun gaaban. Sida caadiga ah guntaas biyuhu waxay xirtaa ilaa 600 oo cagood (182.9 mitir).
rasto m.dh (-ooyin, m.l) Waddada baabuurtu marto.
rasuul m.l (rusuul, m.dh) (dii.) Nabi Ilaahay ku amray inuu cid kale gaarsiiyo waxyi loo soo dhiibay.
rasuulnimo m.dh Rasuul ahaansho.
rati m.l Lab geel oo da’dii rarashada gaaray.
ratib¹ m.l ld raatib; ld ratibid.
ratib² f.g1 (-bay, -btay) Hawl fulinteeda cid u xilsaarid.
ratiban f.mg4 (-bnaa, -bnayd) U r.: cid hawl fulinteeda u xilsaaran ahaansho.
ratibid m.f.dh eeg ratib². ld ratib¹ (2).
ratibnaan m.f.dh eeg ratiban. ld ratib-naansho.
ratibnaansho m.l/dh ld ratibnaan.
ratiina m.l (c.nafl.) Xuub xasaasi u ah ilayska oo ku dhereran gudaha hore ee isha. Retiinuhu wuxuu ka koobanyahay laba lakab. Lakabka hoose, wuxuu ka koobanyahay unugyo dareenwade, dhuu-mo dhiig iyo laba nooc oo unugyo xasaasi u ah ilayska. Lakabka sare wuu midabay-sanyahay, kaas oo ka hortagga ilays noqod-ka dambe ee ilayska.
rawaajiic m.dh.u Nooc ka mid ah xarkaha doonyaha.
rawax¹ m.l (-xyo, m.dh) Dhul bannaan oo sarreeya dhagaxna leh.
rawax² f.mg1 (-xay, -xday) Hawl-maalmeed wakhtigeedii dhamaaday ka nasasho tegid.
rawaxaad m.dh Xilliga shaqada laga baxo.
rawaxid m.f.dh eeg rawax².
raxaabasho m.f.dh eeg raxaabo.
raxaabo f.mg3 (-btay, -batay) Wax hadba dhan u liicid.
raxan¹ m.l Hanti. “Reer iyo r. ma leh”; xoolo la dhaqdo.
raxan² m.dh.u Koox dugaag ama ugaar ah oo wada socoda.
raxanreeb m.dh Geed quwaax gaaban leh qodxo dhaadheer oo xooggan, diir cad iyo xanjo.
raxiin m.l 1. Magacyada Eebbe mid ka mid ah. 2. R. ah: qof naxariis badan. ld raxiim.
raxli m.l (-iyo, m.dh) Laba loox oo xalleefyo ah oo mar la isgelin karo marna la kala bixin karo, oo kitaabbada dusha laga saaro marka la akhrinayo. ld rixli.
raxmad m.dh Dareen naxariis iyo turaal leh oo dadku gaar u leeyahay.
ray f.mg2 (-yay, -ysay) 1. Cid dagaal ama tartan ku guulaysasho. 2. Ka r.: cid xaalad liidata oo ay ku jirtay ka soo wanaagsanaan.
raybosoom m.l (-myo, m.dh) (baay.) Jidh yar oo dhululubaysan oo ku dhexjira unug nool, kaas oo ah halka lagu sameeyo borotiinka. Raybosoomyadu waxay ka koobanyihiin nooc RNA oo la yidhaahdo RNA ribosoomaysan iyo borotiin.
raybows m.l (-syo, m.dh) (kiim.) Monosakaraydh (C H O) oo inta badan aan keligeed laga helin dabeecadda, laakiin muhiim ah sida RNA. Waxa laga soo dhiraandhirriyey dhayogsiribows (C H O) oo muhiimad la mid ah leh waxyaabaha ay ka koobantahay DNAdu, taas oo qaadda taxanaha hiddaha koromosoomyada.
raydab m.l Geed weyn, toos u baxa, oo aan qodax lahayn oo udbaha iyo tiirarka laga goosto.
rayfal m.l (-llo, m.dh) Buntukh dheer oo qaada 11 (kow iyo toban) xabbadood oo markiiiba ay ka dhacdo hal rasaas.
rayfe m.l Diifta qof ka muuqato nafaqo xumo awgeed.
ra’yi m.l (aaraa’, m.dh) Figradda qof leeyahay ee uu ku cabbiro ujeeddooyin-kiisa. ld ra’li.
ra’yibixi f.g2 (-iyay, -isay) Ka r.: arrin figrad ka dhiibasho. ld ra’libixi.
ra’yibixin m.f.dh eeg ra’yibixi. ld ra’libixin.
rayid m.l.u 1. Shacbiweynaha aan askarta ahayn. 2. Shacbiweynaha inta aan dawladda u shaqayn. ld rayad.
rayidnimo m.dh Rayid ahaansho.
rayiis m.l (-syo, m.dh) Meel u furan in timaha lagu jaro ama lagu habeeyo; baarbiyeeri. ld rayiisle (2).
rayiisle m.l (-layaal, m.l/dh) 1. Nin xirfaddiisu tahay jaridda iyo habaynta timaha; baarbiyeeri. 2. ld rayiis.
ra’yiyayn m.f.dh eeg ra’yiyee. ld ra’liyayn.
ra’yiyee f.g/mg2 (-yeeyay, -yaysay) 1. (f.g) Arrin mala-awaalid. 2. (f.mg) U r.: cid talo fiican siin. ld ra’liyee.
rayn m.f.dh eeg ray.
rays m.l Ciid qoyan oo roob ku da’ay.
raysad m.l ld raysasho.
raysasho m.f.dh eeg rayso. ld raysad.
raysmaggaadho m.dh ld raysmaggaarto.
raysmaggaarto m.dh Cagta hoose meesheeda godan ee aan dhulka taaban marka qofku soconayo. ld raysmag-gaadho.
rayso f.mg3 (-stay, -satay) 1. Nafley cudur ka bogsasho. 2. Ka r.: nafley xaalladdii hore ee ay ku sugnayd mid ka wanaagsan gelid.
raysoom m.l (-myo, m.dh) (bot.) Jirid gudban oo dhulka hoostiisa marta. Waxay siisaa geedka awood uu kaga gudbo xilli una gudbo mid kale. Waxay noqon kartaa mid dhuuban oo qalqalloocan, mid jiidh leh ama mid bararsan.
raytool m.l (-llo, m.dh) Lab hal xiniin ka maqantahay; xiniinka.
raytoolnimo m.dh Raytool ahaansho.
ra’yulcaam m.l Figrad dadka intiisa badani isku raacsantahay.
reeb¹ m.l (-bab, m.l) 1. ld reebe. Fargashi dhumuc yar oo kaatumada waaweyn lagu xannibo; marwad. 2. ld reebe. Ilmo dhashay xilli ku aaddan xiddigga reebanti oo dadku sharaysto. 3. Hambo.
reeb² f.g/mg1 (-bay, -btay) 1. (f.g) Nafley ama wax kale wax ay la socdeen raaciddooda u diidid. 2. (f.mg) U r.: farriin, lacag iwm cid meel u dhigid. 3. (f.mg) Ka r.: cid fal xun oo ay samaysay ka celin. 4. (f.mg) Laba xaraf shaqal iskula xirid.
reeban f.mg4 (-bnaa, -bnayd) 1. Wax samayntooda iyo cuniddooda la diiddanyahay ahaansho. 2. Laba xaraf wax shaqal la iskula xiray ahaansho.
reebanti m.dh 1. Magac xiddig dadku sharaystaan. 2. Qof dhasha xilliga xiddigga reebanti uu muuqdo.
reebasho m.f.dh eeg reebo.
reebban f.mg4 (-naa, -nayd) Fal samayntiisa la xaaraantinnimeeyey ahaansho.
reebbanaan m.f.dh eeg reebban. ld reebbanansho.
reebbanaansho m.l/dh ld reebbanaan.
reebe m.l ld reeb.
reebi m.l Biyaqabatin weyn ku sameysma buuraha agtooda.
reebid m.f.dh eeg reeb². ld reebis.
reebis m.dh ld reebid.
reebnaan m.f.dh eeg reeban. ld reebnaan-sho.
reebnaansho m.l/dh ld reebnaan.
reebo f.g3 (-btay, -batay) 1. Wax la bixinayo qaar la harid. 2. Wax fal xun ka celin.
reebtoomid m.f.dh eeg reebtoon.
reebtoon f.mg1 (-oomay, -oontay; -oomi) Ka r.: cid fal xun oo ay samayn jirtay ka waantoobid.
reeci f.g2 (-iyay, -isay) Waran, ul, fallaar iwm dalfin.
reecin m.f.dh eeg reeci.
reed m.dh (-do, m.l) Dhinac; gees; baal; dhan.
reeme m.l (-mayaal, m.l/dh) 1. (muus.) Durbaan weyn. 2. (c.nafl.) Xuub yar oo u dhexeya dhegta qaybteeda sare iyo midda hoose.
reemid m.f.dh eeg reen². ld riimid.
reen¹ m.l 1. Cod ay samayso hal dhashay marka ay ilmaheeda nuujin la rabto; dunuunuc. 2. Cod ka soo baxa qof sad u buka; jibaad; taah; talal. 3. Dhawaaq weyn oo libaaxu sameeyo. ld riin¹.
reen² f.mg1 (-eemay, -eentay; -eemi) Hal dhashay, qof buka, libaax iwm reen samayn. ld riin².
reer m.l (-ro, m.l) 1. Laba qof oo isqaba iyo ubadkood; qoys. 2. Dhawr qoys oo wadaaga dhalasho ama degaan.
reerbaaddiye m.l.u Dad miyiga ku nool ee aan reer magaalaha ahayn; reermiyi.
reerbaaddiyenimo m.dh Reerbaadiye ahaansho.
reerbeled m.l Reermagaal.
reercad m.l Geela iyo riyaha.
reerguuraa¹ m.l.u Dad xoola dhaqata ah ee hadba degaan cusub u guura.
reerguuraa² m.l Dhaqanka beeraleyda daaqsatada ayaa in ay u kale kaxeeyaan kadimadooda iyo dhyohooda laba gobol oo cimiladoodu kala duwantahay. Gobollada buuraleyda ah xoolaha waxa laga kaxeeya daaq-buuredka jiilaalkii waxaana dib loogu soo celiyaa xagaaga.
reerguuraraac m.l ld guuraraac.
reerguuraraacnimo m.dh ld guuraraac-nimo.
reermadow m.l Idaha iyo lo’da.
reermagaal m.l.u 1. Dadka intiisa magaalooyinka ku nool. 2. R.ah: qof ilbax ah. ld reermagaalo.
reermagaalnimo m.dh Qof reer magaal ahaansho.
reermagaal m.l ld reermagaal.
reermiyi m.l.u Dadka miyiga ku nool.
reermiyinnimo m.dh Reermiyi ahaansho.
reeryee f.g2 (-yeeyay, -yeysay) ld heeryee.
reeryeyn m.dh ld heeryeyn.
reeryeysan f.mg4 (-snaa, -snayd) ld heeryeysan.
reeryeysnaan m.dh ld heeryeysnaan.
reeryeysnaansho m.l/dh ld heeryeysnaan.
reeryo m.dh ld heeryo.
reexaan m.dh ld riixaan.
rejee f.g2 (-jeeyay, -jeysay) ld rąjee.
rejen m.l ld rajab.
rejeyn m.dh ld rąjayn.
rejo m.dh ld rąjo.
reydab m.l Geed hareeriga u eg, qodax lahayn, ubax cad oo udgoon leh, oo laga goosto udbaha aqallada.
reyfali m.l Quful weyn.
reynree f.mg2 (-reeyay, -reysay) Farxad iyo barwaaqo ku noolaad. ld reyree.
reynreyn m.f.dh eeg reynree. ld reyreyn.
reyree f.mg2 (-reeyay, -reysay) ld reynree.
reyreyn m.f.dh eeg reyree. ld reynreyn.
reyte m.l (-tayaal, m.l/dh) 1. Silig shaqab ah oo sariiraha lagu sameeyo. 2. Miro kuuskuusan oo miraha gobka ka yara weyn leh midab madow oo dharka lagu dhaqan jiray.
rh faktar m.l (-ryo, m.dh) (baay.) Koox antijin ah oo unugyada cas-cas ee dhiiggu ay ku leeyihiin ama ayan ku lahayn. Wuxuu saldhig u yahay habka qaybta dhiigga ee reesuus.
ri’ m.dh (-iyo, m.l) Neef aricad ah oo dheddig ah.
rib m.dh.kh R. ah: hoore adag.
ribad m.l ld ribasho.
ribasho m.f.dh eeg ribo². ld ribad.
ribee f.g2 (-beeyay, -beysay) 1. Cid masabidid. 2. U r.: cid u hanjabid.
ribeyn m.f.dh eeg ribee.
ribinriibid m.f.dh eeg ribinriib.
ribisaar¹ m.l ld rubisaar¹.
ribisaar² f.lg1 (-ray, -rtay) ld rubisaar².
ribisaarid m.dh ld rubisaarid.
ribix¹ m.l Faa’iidada wax laga helo.
ribix² f.mg1 (-bxay, -bixday; -bixi) Wax faa’iido ka helid.
ribmidab m.l (fiis.) Qiyaasta tayada muuqaalka midab. Midabbada caddaan, madow ma laha ribnaan midab, waxana la yiraahdaa waa midabyo haydh leh. Ribmidab waa astaanta midab ka dhigta casaan, buluug, cagaar iwm.
ribnaan m.dh (kiim.) Xaddi walax ah oo ku jira halbeeg-muggeed milan ah. Halbeegga ribnaantu waa mool dm(-3). Ribnaan cufeedku waa cufka milmaha ku jira halbeeg-muggeed kasta. Ribnaanta mool-lani waa inta mool ee milmaha ku jirta halbeeg-muggeed kasta. Ribnaanta moolal waa xaddi walaxeedka ku jira hal kiiloo-garaam oo milaha ah.
ribo¹ m.dh Hanti dulsaar ah oo laga qaato hanti la is amaahiyay.
ribo² f.mg3 (-btay, -batay) Nafley salka ku siqid.
ribxid m.f.dh eeg ribix².
ricidh m.l (-dho/-cdho, m.l) (c.nafl.) Mid kasta oo ka mid ah lafaha sameeya taxa lafdhabarta. ld ricir (1).
ricir m.dh (-ro/-cro, m.l) 1. ld ricidh. 2. Buur yar oo dhul siman ku taal.
rid f.g1 (-day, -dday) 1. Wax hoos u sii deyn. 2. Qof jago ama dhibco ka qaadid. 3. Xabbad, waran iwm gannid. 4. Wax wax kale dul saarnaa ka tuurid. 5. Ka r.: dugaag ama tuug wax uu sito ka dhigid. 6. Ku r.: xoolo ama dad jid ay maraan ku hagaajin. 7. U r.: meel ama weel gudihiisa wax gelin si wax ku jira loogala soo baxo. 8. Isha ka r.: arrin xalkeeda asiibid. 9. Dib u r.: arrin fulinteeda dib u dhigid.
ridan f.mg1 (-dmay, -dantay; -dmi) Xabbad wax la riday noqosho.
ridasho m.f.dh eeg rido.
riddaami f.g2 (-iyay, -isay) Wax culus hore u riixid.
riddaamin m.f.dh eeg riddaami.
riddo m.dh 1. Waran, hooto iwm oo si xoog leh loo tuuray. 2. Diin lagu jiray oo laga baxo, laga noqdo.
riddoobid m.f.dh eeg riddow². ld riddow¹.
riddow¹ m.l Ka bixidda laga baxo diinta Islaamka. ld riddoobid.
riddow² f.mg1 (-oobay, -owday; -oobi) Diinta Islaamka ka bixid.
ridid m.f.dh eeg rid.
ridim m.l (muus.) Dhawaaq si darandoorri ah iskaga dabadhaca.
ridiq¹ m.l 1. R. ah: cajiin. 2. ld ridqid.
ridiq² f.g1 (-dqay, -diqday; -dqi) Badar cajiimid.
ridmid m.f.dh eeg ridan.
ridmo m.dh Dhabaq la’aanta iyo isku dubbadhaca cod, muusig iwm.
rido f.g3 (-itay, -idatay) 1. Waran, fallaar iwm ganasho. 2. Qof arrin fikrad ka dhiibasho ama ka qayb qaadasho. 3. Ka r.: dugaag ama tuug wax ay dhaceen ka badbaadsasho. 4. Ku r.: wax, wax uu qaadi karo dhex gashasho. 5. U r.: meel ama weel gudihiisa wax gelin. 6. U r.: wax dusha saarasho. 7. U r.: wax mas’uuliyad-diisa qaadid.
ridqan f.mg4 (-naa, -nayd) Badar wax la ridqay ahaansho.
ridqanaan m.f.dh eeg ridqan. ld ridqanaansho.
ridqanaansho m.l/dh ld ridqanaan.
ridqasho m.f.dh eeg ridqo.
ridqid m.f.dh eeg ridiq². ld ridiq¹ (2).
ridqo f.g3 (-qaday, -qatay) Badar cajiin ka dhigasho.
rif f.g1 (-fay, -ftay) 1. Dhogor ama baal si xoog ah maqaar uga gurid. 2. Laf hilib ka dhammeyn. 3. Maro dun ka bixin. 4. Ka r.: qof ciidan ka tirsan garaaddo ka qaadid.
rifaaq¹ m.l ld rafaaq¹.
rifaaq² f.g1 (-qay, -qday) ld rafaaji.
rifaaqid m.dh ld rafaajin.
rifad m.l ld rifasho.
rifan¹ m.l (jool.) Falka ka dhasha marka ay is xoqaan dhagxaan ay sidaan biyo, dabayl ama mawjadaha baddu amase ay dhag-xaantaasi xoqdo kuwo kale.
rifan² f.mg1 (-fmay, -fantay; -fmi) Maqaar, maro iwm wax la rifay noqosho.
rifan³ f.mg4 (-fnaa, -fnayd) Maqaar, maro iwm wax la rifay ahaansho.
rifasho m.f.dh eeg rifo. ld rifad.
rifid m.f.dh eeg rif.
rifmid m.f.dh eeg rifan².
rifnaan m.f.dh eeg rifan³. ld rifnaansho.
rifnaansho m.l/dh ld rifnaan.
rifo f.g3 (-ftay, -fatay) 1. Dhogor, baal iwm maqaar xoog uga gurasho. 2. Laf hilib ka feenasho. 3. Caw, nagaar iwm xoolo ilka ku goosasho.
rifrif¹ m.l.u 1. Timo si xun loo xiiray. 2. Ganka ay yeeshaan maro, derin iwm. 3. Cad-cad ka haray wax la kala googooyay.
rifrif² f.g1 (-fay, -ftay) 1. Timo, dhogor iwm si aan sinnayn u xiirid. 2. Waraaq, maro iwm cadcad yaryar u googooyn.
rifrifad m.l ld rifrifasho.
rifrifan¹ f.mg1 (-fmay, -fantay) Timo, dhogor, derin, xaashi iwm, wax rifrifmay noqosho.
rifrifan² f.mg4 (-fnaa, -fnayd) Timo, dhogor, waraaqo iwm, wax la rifrifay ahaansho.
rifrifasho m.f.dh eeg rifrifo. ld rifrifad.
rifrifid m.f.dh eeg rifrif².
rifrifmid m.f.dh eeg rifrifan¹.
rifrifnaan m.f.dh eeg rifrifan². ld rifrifnaansho.
rifrifnaansho m.l/dh ld rifrifnaan.
rifrifo f.mg3 (-ftay, -fatay) Laf hilib ka feenasho.
rigaax¹ m.l Daal iyo jiiro go’.
rigaax² f.g/mg1 (-xay, -xday) 1. (f.g) Wax si aad ah u burburin. 2. (f.mg) Daal iyo jiiro go’ dareemid.
rigaax³ m.l ld riyaax¹.
rigaaxid m.f.dh eeg rigaax².
rigayn m.f.dh eeg rigee.
rigaysad m.l ld rigaysasho.
rigaysan f.mg4 (-snaa, -snayd) Ciidan wax meel ku safan ahaansho.
rigaysasho m.f.dh eeg rigayso. ld rigaysad, rigaysi.
rigaysi m.l ld rigaysasho.
rigayso f.g3 (-stay, -satay) 1. Cid, koox maskaxdeeda soo jiidasho. 2. Ciidan si habaysan meel ugu safasho.
rigee f.g2 (-geeyay, -gaysay) Ciidan si habaysan meel ugu safid.
rigli m.l R. ah: wax joogto ah.
rigo m.dh Isu imaanshaha ciidan ay si nidaam ah meel isugu imaadaan.
rigoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Ciidan rigo u istaagid.
rigoore m.l (-rayaal, m.l/dh) Laad xor ah oo laga gano meel 11 (kow iyo toban) tallaabo u jirta goolka afkiisa (kubbadda cagta).
rigrig¹ m.l Tolmo lagu celceliyo, la adkeeyo. ld rigrigo.
rigrig² f.g1 (-gay, -gtay) Weel rigrigo afka kaga tolid.
rigrigan f.mg4 (-gnaa, -gnayd) Wax rigrig lagu tolay ahaansho (weel).
rigrigasho m.f.dh eeg rigrigo².
rigrigee f.g2 (-geeyay, -geysay) Weel rigrigo u yeelid.
rigrigeyn m.f.dh eeg rigrigee.
rigrigid m.f.dh eeg rigrig².
rigrignaan m.f.dh eeg rigrigan. ld rigrig-naansho.
rigrignaansho m.l/dh ld rigrignaan.
rigrigo¹ m.dh 1. ld rigrig 1. Tolmo isdhaafdhaafsan oo weelka afkiisa lagu sameeyo si dilaaca looga ilaaliyo. 2. Dagaal weyn oo lagu hoobtay.
rigrigo² f.g3 (-gtay, -gatay) Weel rigrig ku tolasho.
riibi m.l.u Dhuug; gendi.
riibibax¹ m.l Qaxidda laga qaxo meelaha riibigu ka kaco.
riibibax² f.g1 (-xay, -xday) Meel riibi leh ka qaxid.
riibibixid m.f.dh eeg riibibax².
riibisheex m.l Neef xoola ah oo cudurka riibiga guri ka ah.
riig¹ m.l (-gag, m.l) Mishiin culus oo ceelasha dhaadheer lagu qodo si biyo, macdan iwm looga soo saaro.
riig² m.dh.kh R. ah: hilib dhaylo ah.
riigbax¹ m.l 1. R. ah: weel gaaray waqtigii uu hooraha lagu shubo ceshan lahaa. 2. ld riigbixid.
riigbax² f.mg1 (-xay, -xday; -bixi) Weel waqtigii uu hooraha lagu shubo ceshan lahaa gaarid.
riigbixid m.f.dh eeg riigbax². ld riigbax¹ (2).
riiji f.g2 (-iyay, -isay) 1. Wax liiliijin ama gilgilid. 2. Nafley nafaqo siin.
riijin m.f.dh eeg riiji.
riimid m.f.dh eeg riin².
riin¹ m.l ld reen¹.
riin² f.mg1 (-iimay, -iintay; -iimi) ld reen².
riinje m.l Quwaaxa meseggada nooca la ruugo oo macaan biyo badanna leh; kiinje.
riiq¹ m.l (-qyo, m.dh) 1. Iligga intiisa cirridka ku dhex-jirta. 2. Birta faaska inteeda dhuuban ee daabka la dhex-geliyo.
riiq² m.dh Adkeysiga loo yeesho orodka muddo dheer. ld riir².
riiq³ f.g1 (-qay, -qday) 1. Badar cajiimid. 2. Dhuxul budlin si khad looga dhigo.
riiqan¹ f.mg1 (-qmay, -qantay; -qmi) 1. Wax riiqmay noqosho (badar, dhuxul iwm). 2. Neef xoolaad wax caato la socon waayey noqosho.
riiqan² f.mg4 (-qnaa, -qnayd) Wax la riiqay ahaansho (badar, dhuxul iwm).
riiqasho m.f.dh eeg riiqo.
riiqid m.f.dh eeg riiq³.
riiqmid m.f.dh eeg riiqan¹.
riiqnaan m.f.dh eeg riiqan². ld riiqnaansho.
riiqnaansho m.l/dh ld riiqnaan.
riiqo f.g/mg3 (-qday, -qatay) 1. (f.g) Khad dhuxul ka samaysasho. 2. (f.mg) Neef caato la socon waayid.
riiqriiqasho m.f.dh eeg riiqriiqso. ld riiqriiqsi.
riiqriiqsi m.l ld riiqriiqsasho.
riiqriiqso f.mg3 (-saday, -satay) Nafley salka nuuxnuuxin si fadhigu ugu hagaago.
riir¹ m.l 1. Googo’ laga jaro weel, maro si afkeedu u sinnaado. 2. Cayil ay keento dhalid la’aantu.
riir² m.dh ld riiq².
riir³ f.g1 (-ray, -rtay) Weel, maro iwm afkooda wax ka jarjarid si uu u sinnaado.
riiran f.mg4 (-rnaa, -rnayd) Weel, maro iwm wax la riiray ahaansho.
riiraxanyo m.dh ld riiraxyo.
riiraxanyoo f.mg3 (-ooday, -ootay) ld riiraxyoo.
riiraxanyood m.l ld riiraxyood.
riiraxyo m.dh Qufac badan oo isdabajoogo oo ka dhasha xadanto ku dhacda hunguri cadka. ld riiraxanyo.
riiraxyoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Qof riiraxyo dareemid. ld riiraxanyoo.
riiraxyood m.f.l eeg riiraxyoo. ld rii-raxanyood.
riire m.l 1. Nagaar udgoon oo sida reexaanta subagga lagu shiilo. 2. Qori xalleefsan, adag oo haragga xoolaha markuu qallalo hilbaha looga hoolo laguna jilciyo; hiige.
riirid m.f.dh eeg riir³.
riirnaan m.f.dh eeg riiran. ld riirnaansho.
riirnaansho m.l/dh ld riirnaan.
riishad m.dh (-do, m.l) Bir yar, qoolaaban oo buntuqa xaggiisa hoose ku samaysan oo dib farta loogu riixo marka buntuqa xabbad laga ridayo.
riix¹ m.l Jirro dad iyo xoolaha ku dhacda oo lafo xanuun leh; tuf.
riix² f.g1 (-xay, -xday) Wax culus oo aan la qaadi karin xoog ku dhaqaajin.
riixaan m.dh Nagaar udgoon oo subagga lagu shiilo. ld reexaan.
riixan¹ f.mg1 (-xmay, -xantay; -xmi) Wax, wax la riixay noqosho.
riixan² f.mg4 (-xnaa, -xnayd) Wax la riixay ahaansho.
riixasho m.f.dh eeg riixo.
riixdin m.dh 1. ld riix¹. 2. Riixidda wax meesha uu ku sugnaa laga dhaqaajiyo. ld riixtin.
riixgub¹ m.l Calaamad dab ah oo ka muuqata jirka qof ama neef xoolaad oo laga gubay cudurka riixa. ld riixgubid.
riixgub² f.g1 (-bay, -btay) Qof ama neef xoolaad cudurka riixa ka gubid.
riixgubid m.f.dh eeg riixgub². ld riixguub¹.
riixid m.f.dh eeg riix². ld riixis.
riixis m.dh ld riixid.
riixmid m.f.dh eeg riixan¹.
riixnaan m.f.dh eeg riixan². ld riixnaansho.
riixnaansho m.l/dh ld riixnaan.
riixo f.g3 (-xday, -xatay) 1. Qof dhan wax u iidasho. 2. Wax dilindilleysasho.
riixtin m.dh ld riixdin.
rikaab m.l ld rakaab.
rikoor m.l (-rro, m.dh) Qalab codka duuba, oo ku shaqeeya koronto ama bateriyo.
rillayn m.f.dh eeg rillee.
rillee f.g2 (-leeyay, -laysay) Qof raalli ka dhigid.
rillo m.dh Raalli.
rimawarow m.l Dhimasho kedis ah oo ku timaadda idaha baad la’aan awgeed.
rimci f.g2 (-iyay, -isay) Qof jug la siiyay darteed isku laabasho.
rimcin m.f.dh eeg rimci.
rimi f.g2 (-iyay, -isay) Dheddig ilma galeenkeeda ilmo gelin.
rimic m.l.t (-cyo, m.dh) 1. Wax lix iyo toban meelood loo qaybiyay meeshood, “1/16”. Tus. Hasha la shireystey rimic iga sii. 2. Dheeraad; suubis.
rimid m.f.dh eeg rin.
rimin m.f.dh eeg rimi.
riminrimo m.dh Geedgaab leh caleemo yaryar oo markuu geelu daaqo ka qaado cudur qoorta jebiya.
riminrinco m.dh Geedgaab leh caleemo yaryar oo marka uu geelu cuno cudur qoorta jebiyaa ku dhaco.
rimman f.mg4 (-naa, -nayd) Nafley dheddig wax rimay ahaansho.
rimmanaan m.f.dh eeg rimman. ld rimma-naansho.
rimmanaansho m.l/dh ld rimmanaan.
rimmay¹ m.l (-yo, m.dh) Ilmaggaleen; min.
rimmay² m.dh.kh Geela ama xoolaha inta rimman. ld rimmayo.
rimmaybaarid m.dh Baaridda neef dheddig oo lo’ ah laga baaro rimmay.
rimmaygacmeed m.l Mino-ku-shubidda neef tabsan lagu shubo mino.
rimmayo m.dh ld rimmay².
rin f.mg1 (-imay, -intay; -imi) Nafley dheddig rimmay qaadid.
rinji¹ m.l (-iyo, m.dh) Midab; liin; asal; dheeh. ld ranji¹.
rinji² f.g1 (-iyay, -iday, -iyi) Dhoob hal midab ama ka badan ka kooban oo qalabka la adeegsado dusha laga mariyo si loogu qurxiyo ama mirirka looga ilaaliyo. ld ranji², ranjiyee, rinjiyee.
rinjile m.l (-layaal, m.l/dh) Qof wax rinjiyeynta yaqaan. ld ranjile, ranjiye, rinjiye.
rinjiyan f.mg4 (-naa, -nayd) Wax rinji la mariyey ahaansho. ld rinjiyaysan.
rinjiyanaan m.f.dh eeg rinjiyan. ld rinjiya-naansho, rinjiyaysnaan, rinjiyaysnaan-sho.
rinjiyanaansho m.l/dh ld rinjiyanaan.
rinjiyayn m.dh ld rinjiyid.
rinjiyaysan f.mg4 (-snaa, -snayd) ld rinjiyan.
rinjiyaysnaan m.dh ld rinjiyanaan.
rinjiyaysnaansho m.l/dh ld rinjiyanaan.
rinjiye m.l ld rinjile.
rinjiyee f.g2 (-yeeyay, -yeysay) ld rinji².
rinjiyid m.f.dh eeg rinji². ld ranjiyayn, rangersid, rinjiyayn.
ris¹ m.l Caws gaaggaaban oo iduhu aad u jecel yihiin oo ka baxa meelaha biyo qabatinka leh.
ris² m.dh Geed laamo dhaadheer, dhuu-dhuuban oo guryaha carshaanta ah lagu dhisto.
risaalad m.dh ld risaalo.
risaalo m.dh (-ooyin, m.l) 1. Sharci diini ah oo Alle u soo dejiyo in dadku ku dhaqmaan Ilaahna ku caabudaan. 2. Dhambaal. ld risaalad.
risaas m.dh ld rasaas.
risaasayn m.dh ld rasaasayn.
risaasee f.g2 (-seeyay, -saysay) ld rasaasee.
rishwaan m.dh Cimaamad xariir ah oo waagii hore laga keeni jiray dalka Iiraan.
risiq m.l ld risqi.
risqi m.l 1. Quudka dadku ku noolaan karo. 2. Saamiga qof nolosha ku leeyahay. ld risiq.
riwaayad m.dh (-do, m.l) (riw.) Qiso suugaaneed taxan oo loo habeeyay hab masraxeed oo murti, heeso iwm laga helo oo ay dad matalaan.
rixin m.l.u Dad wada dhalasho aad isugu dhawi ka dhaxayso.
rixli m.l ld raxli.
riyaal m.l (dhaq.) Lacag waddamada Sucuudiga, Yaman, Imaaraadka iyo kuwo kale laga adeegsado.
riyaaq¹ m.l Farxad iyo xaalad wanaagsan oo lagu jiro. ld riyaaqid.
riyaaq² f.mg1 (-qay, -qday) U r.: wax dhacay ama la sameeyey aad ugu bogid.
riyaaqid m.f.dh eeg riyaaq². ld riyaaq¹.
riyaax¹ m.l 1. Cudur dadka ku dhaca oo nafaqo la’aantu keento. 2. Jiirgo’ iyo daal ka dhasha socodka dheer. ld rigaax³.
riyaax² f.g/mg1 (-xay, -xday) 1. (f.g) Qoryo, lafo iwm burburin. 2. (f.mg) Cudur nafaqo la’aani keentay qaadid. 3. (f.mg) Socod dheer dartii daal iyo jiirago’ dareemid.
riyaaxid m.f.dh eeg riyaax².
riyaggooleeye m.l Geedgaab sida jeerinka u baxa oo dhirta daawada ka mid ah.
riyaxudduul m.dh Dabayl qafiif ah oo dhaxan leh oo diraacda dhacda.
riyannuug¹ m.l 1. Orgi yar oo hooyadii nuuga. 2. Nin hungurixumo lagu dhalii-layo.
riyannuug² m.dh.u Abeeso-lugalay.
riyaxire m.l Geedgaab faalala oo xooluhu daaqaan waxna lagu daaweeyo.
riyo m.dh (-ooyin, m.l) Wax qofku hurddada ku arko.
riyoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Hurdo dhexdeed riyo arkid.
riyood m.f.l eeg riyoo.
RNA m.dh (baay.) Iskudhis kakan oo orgaanik ah. Lagana helo unugyada nool kaas oo saameeya samayska borotiin. Fayrasyada
qaarkood, RNAdu waxa kale oo ay u tahay
walax hiddo side
roob m.l (-bab, m.l) (fiis.) Dhibco biyo ah oo kala baxsan oo ku da’a dhulka kana soo da’a
rodh m.l (-dhyo, m.l) (c.nafl.) Nooc ka mid ah qaabile unug oo xasaasi u ah ilayska oo laga helo retiinaha lafdhabarleyda Rodhobsiin, waxaanay muhin u yihiin wax ku aragga ilayska daciifka ah
rodol m.l (-llo, m.dh) Halbeeg culayseed u dhigma 16 wiqiyadood (habka ingiriiska)
rog f.g1 (-gay, -gtay) 1. Wax afka ama dhinaca korreeya u hoos marin; genbiyid; geddiyid 2. Ka r.: ka qaadid; ka faydid 3. Ka r.: alaab meel saaran ka dejin; ka wareejin 4. Ku r.: ku daboolid; korka ka saarid; ku xirid 5. Dib ugu laabid 6. U r.: af af kale ku fasirid, ku tarjiumid 7. Xoolo jaho foolkoodu aaddanaa jaho kale u jeedin
rogaal¹ m.l (-llo, m.dh) 1. Faras ama rakuub aad u jarabaran 2. U soo dabbaalidda meesha laga ugaarsanayo loo soo dabbaalo ugaar 3. R. ah: nooc kooraha geela ka mid ah oo labada dacal ee afkeedu kor u taaganyahay 4. Badinta qoraal lagu badiyo jikolostiil
rogaal² m.l (xis.) Tirada hal oo loo qaybiyey tiro ama tibaax kale
rogaal³ f.mg1 (-aalay, -aashay) 1. ld rogaalcelin 2. Beer carrageddiyid
rogaalceli f.g2 (-iyay, -isay) Col meel uu weeraray mar kale ku noqosho
rogaalcelin m.f.dh eeg rogaalceli
rogaalcelis m.l ld rogaalcelin
rogaali f.g2 (-iyay, -isay) Koor qaab rogaal ah u sameyn
rogaalid m.f.dh eeg rogaal²
rogaalin m.f.dh eeg rogaali. ld rogaalis
rogaalis m.l ld rogaalin
rogad m.l ld rogasho
rogasho m.f.dh eeg rogo. ld rogad
rogbi f.g2 (-iyay, -isay) Harag rogob ka gurid. ld rokbi, roqbi
rogbin m.f.dh eeg rogbi. ld rogbis, rokbin, rokbis, roqbin, roqbis
rogbis m.l ld rogbin
rogid m.f.dh eeg rog. ld rogis
rogis m.dh ld rogid
rogmad m.l ld rogmasho
rogmasho m.f.dh eeg rogmo. ld rogmad
rogmid m.f.dh eeg rogan¹
rogmo f.mg3 (-maday, -matay) 1. Wax qalibmay noqosho (baabuur) 2. Wax sidii ay ahaayeen si ka duwan noqosho 3. Hoore wax karaya noqosho 4. Nafley wax tirtirantay noqosho
rognaan¹ m.f.dh eeg rogan². ld rognaansho
rognaan² m.l U beddelidda hal isku naanays obtikeed loo beddelo mid kale
rognaansho m.l/dh ld rognaan¹
rogo f.g3 (-gtay, -gatay) 1. Wax dhiniciisa sarreeya hoos marsasho 2. Qof la legday oo laga sarreeyo qofkii legday geddisasho 3. Ka r.: alaab gaadiid saaran ka degsasho 4. Ku r.: wax, wax qarin karo ku gambisasho
rogob m.l 1. Hilib yaryar oo ku hara haragga neef la qalay 2. Mullaax. ld rokob, roqob
rogobsad m.l ld rogobsasho, rogob, roqob
rogobsasho m.f.dh eeg rogobso. ld rogob-sad, rogobsi, roqobsad, roqobsasho, ro-qobsi
rogobsi m.l ld rogobsad, rogobsasho
rogobso f.g3 (-saday, -satay) Harag rogob ka gurasho. ld roqobso
rogrog¹ m.l 1. Gedgeddinta wax la gedgeddiyo 2. Caano yar oo weel la culay carka looga bi’iyo
rogrog² f.g1 (-gay, -gtay) 1. Wax gedgeddin 2. Lacag yar ganacsi ku samayn 3. Weel la culay caano yar car uga bi’in
rogrogad m.l ld rogrogasho
rogrogasho m.f.dh eeg rogrogo. ld rog-rogad
rogrogid m.f.dh eeg rogrog²
roob ka jeed m.l (-bab …, m.l) Meel celceliska roobka ay heshaa uu yaryahay maxaa yeelay silsillo buuro ah ayaa ka xira dabaylaha roobka keena ee meeshaas ka dhaca
roobabbow m.l Wakhti roob da’ayo
roobban f.mg4 (-naa, -nayd) Dhul wax roob helay ahaansho
roobbanaan m.f.dh eeg roobban. ld roobbanaansho
roobbanaansho m.l/dh ld roobbanaan
roobbeeg m.l (-gyo, m.dh) Qalab lagu cabbiro heerka roob da’ay
roob-deyreed m.l (-roobab …, m.l) (c.cimi.) Mid ka mid ah labada roob ee ugu badan roobabaka ka da’a Bariga Afrika, sannadkii, laga billaabo Oktoobar ilaa Disembar
roobdhaxaad m.l R. ah: hal riman oo sidkeedii kala bar marayo
roobdoon¹ m.dh Baryo banbax leh oo Alle roob lagu weyddiisto
roobdoon² f.mg1 (-nay, -ntay) Alle roob weyddiisasho
roobdoonid m.f.dh eeg roobdoon²
roobgaras m.l Roob xilliga diraacda ah da’a
roob-gu’eed m.l (-bab …, m.l) (c.cimi.) Mid ka mid ah labada roob ugu waaweyn midkood oo sannadkii laga helo Afrikada Bari, kaas oo da’a inta u dhexeysa bilaha Febraayo iyo May
roobi f.mg2 (-iyay, -isay) 1. Roobdoon akhriyid 2. Roob saadaalin
roobin m.f.dh eeg roobi
roobladhac m.l Cayayaan jurmi yar oo midab guduudan leh oo kudkudaha u eg oo la arko marka roob da’o kaddib
roobraac¹ m.l U guuridda loo guuro meel roob ka da’ay
roobraac² f.mg1 (-cay, -cday) Nafley meel roob ka da’ay aadid
roobraacid m.f.dh eeg roobraac²
roobsad m.l ld roobsasho
roobsasho m.f.dh eeg roobso. ld roobsad
roobso f.mg3 (-saday, -satay) Roob helid
roobsugow m.l Furuuruc yaryar oo oogada dadka ka soo yaaca waqtiga kulaylaha ah; xaraarad
roogsasho m.f.dh eeg roogso. ld roogsi, rorogsasho, rorogsi
roogsi m.l ld roogsasho
roogso f.mg3 (-saday, -satay) 1. Qof fadhiyey istaagid 2. Qof socda joogsasho. ld rorogso
rookayn m.f.dh eeg rookee
rookee f.g2 (-keeyay, -kaysay) Wax rooko ka dhigid
rooko m.dh Joojinta la joojiyo wax isticmaal-kooda
roomad m.dh (-do, m.l) Ul dheer, dhumuc weyn oo guryaha miyiga iyo carshaanta lagu dhiso
roon f.mg4 (-naa, -nayd) Cid aan dhibaato qabin ahaansho
roonaan m.f.dh eeg roon. ld roonaansho
roonaansho m.l/dh eeg roonow. ld roonaan
roonayn m.f.dh eeg roonee
roone m.l Ilaah; Eebbe
roonee f.g2 (-neeyay, -naysay) Wax kordhin
roonow f.mg3 (-naaday, -naatay) Wax roon noqosho
roor¹ m.l 1. Orod 2. Jirjiroole 3. Cudur maskaxeed geela ku dhaca oo la rumaysanyahay in uu ka qaado qaniinyada jirjirroolaha
roor² f.mg1 (-ray, -rtay) 1. Orod samayn 2. Cinjir, xarig iwm isku soo ururid 3. La r.: nin naag uu guur ka rabo la baxsasho
roori f.g2 (-iyay, -isay) 1. Xarig siriq leh xoog u dhufasho si uu u guntamo 2. Cinjir, xarig, iwm isku ururin
roorid m.f.dh eeg roor²
roorin m.f.dh eeg roori
roorsad m.l ld roorsasho
roorsasho m.f.dh eeg roorso. ld roorsad, roorsi
roorsi m.l ld roorsasho
roorso f.g3 (-saday, -satay) Rati qooqan hal cayrsasho si uu u abaahiyo
rooti m.l Cunto ka samaysan bur cajiiman, khamiir iyo waxyaalo kale oo marka la jarjaro foorno lagu dubto
rootile m.l (-layaal, m.l/dh) 1. Qof rootiga iibiya 2. Meesha rootiga lagu gado
rooxaan m.dh.u Jinniyo la aaminsan yahay inay u shaqeeyaan wadaaddada qaarkood. ld ruuxaan
rooxo m.dh Geedsaar leh caleemo balballaaran, miro kuwa yaanyada waa-weyn u eg oo la cuno
roqbi f.g2 (-iyay, -isay) ld rogbi
roqbin m.dh ld rogbin, rogbis
roqbis m.l ld rogbin
roqob m.dh (-byo, m.dh) ld rogob
roqobsad m.l ld rogobsasho, roqob, roqobsasho
roqobsasho m.dh ld rogobsasho, roqobsad
roqobsi m.l ld rogobsasho, roqobsad, ro-qobsasho
roqobso f.g3 (-saday, -satay) ld rogobso
roqor m.dh (-qro, m.dh) Buro yar
rorog¹ m.l Istaag. ld rogrogid
rorog² f.mg1 (-rgay, -rogtay; -rgi) Taagnaan ku sugan
rorogid m.f.dh eeg rorog². ld rogrog¹
rorogsasho m.dh ld roogsasho
rorogsi m.l ld roogsasho
rorogso f.mg3 (-saday, -satay) ld roogso
rowle m.l (-layaal, m.l/dh) Qof aan xoogsanayn oo dadka kale ku dul nool; mashaqeyste
rubac m.l ld rubuc
rubad m.dh 1. Cunaha nafleyda. 2. Naf; ruux
rubbaan m.l (-nno, m.dh) 1. Naakhuudaha markabka ama doonida. 2. Ninka doonyaha ama maraakiibta dekedaha ku xira
rubbad m.dh ld rubbiyad
rubbiyad m.dh (-do, m.l) (dhaq.) Lacag waddanka Hindiya iyo Baakistaan laga isticmaalo. ld rubbad
rubi m.l.t Wax afar meelood oo is le’eg loo qaybshay meeshood; rubuc; waax. Tus. “Waa sagaalkii iyo r.”; “R. kiilo bariis ah”. ld rubac, rubuc
rubisaar¹ m.l Faa’iidada la dul saarto lacag la is amaahiyey; dulsaar; korsaar; dheef. ld ribisaar¹
rubisaar² f.lg1 (-ray, -rtay) Lacag dulsaar leh cid amaahin. ld ribisaar²
rubisaarasho m.f.dh eeg rubisaaro
rubisaarid m.f.dh eeg rubisaar². ld ribi-saarid
rubisaaro f.lg3 (-rtay, -ratay) Lacag dulsaar saarasho
rubuc m.l (-cyo, m.dh) ld rubi
rucle m.l Orod aan la dheeraanayn oo dadku ordo
ruclee f.mg2 (-leeyay, -leysay) Si rucle ah u ordid (qof)
rucleyn m.f.dh eeg ruclee. ld rucleys
rucleys m.l ld rucleyn
rucub m.l (-byo, m.dh) Wax badan oo is-haysta isku meelna ku yaal sida miraha, ubaxa iwm
rud f.g1 (-day, -dday) Nafley hal mar ilkaha cunto ku goosasho. ld rudh
ridan f.mg4 (-dnaa, -dnayd) Cunno wax la ruday ahaansho. ld rudhan
rudcid m.f.dh eeg ruduc². ld ruduc¹
rudh f.g1 (-udhay, -uddhay) ld rud
rudhan f.mg4 (-dhnaa, -dhnayd) ld rudan
rudhid m.dh ld rudid
rudhis m.dh ld rudid
rudhmo m.dh (-ooyin, m.l) ld rudmo
rudhnaan m.dh ld rudnaan
rudhnaansho m.l/dh ld rudnaan
rudhsii f.lg2 (-iiyay, -iisay) ld rudsii
rudsiin m.dh ld rudsiin
rudid m.f.dh eeg rud. ld rudhid, rudhis, rudis
rudis m.dh ld rudid
rudmo m.dh (-ooyin, m.l) In cunto ah oo hal mar ilkaha lagu goosto. ld rudhmo
rudnaan m.f.dh eeg rudan. ld rudnaansho, rudhnaan, rudhnaansho
rudnaansho m.l/dh ld rudnaan
rudsii f.lg2 (-iiyay, -iisay) Nafley cunto uu ridmo ka goosto siin. ld rudhsii
rudsiin m.f.dh eeg rudsii. ld rudhsiin
ruduc¹ m.l Sooh dhaclaha u eg oo dun ama mayrax ka samaysan. ld rudcid
ruduc² f.g1 (-dcay, -ducday; -dci) Dun ama mayrax sida dhaclaha oo kale u soohid
ruducsan f.mg4 (-naa, -nayd) Wax la rudcay ahaansho (dun ama mayrax)
ruducsanaan m.f.dh eeg ruducsan. ld ruduc-sanaansho
ruducsanaansho m.l/dh ld ruducsanaan
rug m.dh (-go, m.l) 1. Meel la deggan yahay; guri. 2. Xarun
rug caafimaad m.dh (-go …, m.l) 1. Qayb isbitaal ka mid ah oo gaar u ah daaweynta cudur khaas ah ama bukaan-socod-eegto ah. 2. Qayb isbitaal ka mid ah oo ay isugu yimaadaan barayaal, arday iyo bukaanno si loogu baaro looguna daaweeyo bukaanna-da
rųg¹ m.dh.sh.r Erey tilmaamaya wax dhacay dhawaaqiisa
rųg² f.g1 (-gay, -gtay) Wax, wasakh dusha kaga dheggan ka xoqid
rugasho m.f.dh eeg rugo
rugayn m.f.dh eeg rugee
rugee f.g2 (-geeyay, -gaysay) Meel wax la degganyahay ka dhigid
rųgid m.f.dh eeg rųg²
rugni m.l ld rukni
rugo f.mg3 (-gtay, -gatay) Ku r.: wax ku xoqasho (nafley)
rugorugo m.l Sisin mooye lagu tumay oo inta biyo lagu daro waambaha lagu iidaan-to
rugrug m.dh.sh.r Codka uu sameeyo dhaqdhaqaaqa wadnuhu
rugruglee f.mg2 (-leeyay, -leysay) Wadne aad u dhaqdhaqaaqid
rugrugleyn m.f.dh eeg rugruglee
ruji f.g2 (-iyay, -isay) 1. Geed dhulka xoog uga fujin. 2. Ku r.: cid nabar xoog ugu dhufasho
rujin m.f.dh eeg ruji. ld rujis
rujis m.l ld rujin
rujub m.l (-byo, m.dh) Maroodi lab oo hanaqaad ah oo ka takooran raxantiisa
rukni m.l (-iyo, m.dh) 1. Tiirarka diinta Islaamka mid ka mid ah. 2. Tiirarka guriga uu ku taaganyahay mid ka mid ah. 3. Tiirarka salaadda mid ka mid ah. ld rugni, rukun¹ (3).
rukumad m.l ld rukumasho.
rukuman f.mg4 (-mnaa, -mnayd) 1. Wax si joogto ah loo helo ahaansho. 2. Ku r.: tiir iwm wax meel ku dhaaban ahaansho.
rukumasho m.f.dh eeg rukumo. ld ruku-mad.
rukumid m.f.dh eeg rukun².
rukumnaan m.f.dh eeg rukuman. ld rukum-naansho.
rukumnaansho m.l/dh ld rukumnaan.
rukumo f.g3 (-untay, -umatay) Qof wax rukun ka dhigasho.
rukun¹ m.l (-ummo/-nno, m.dh) 1. Cid si joogta ah badeeco u qaadata ama ku keenta. 2. Badeeco si joogta ah loo qaato ama loo geeyo. 3. ld rukni (2). Tiir.
rukun² f.g1 (-umay, -untay; -umi) U r.: cid si joogta ah wax u siin.
rukuuc¹ m.l/dh (-co, m.l/dh) Jilbo-qabsashada uu qof tukanayaa sameeyo isaga oo foorarsanaya. ld rakuuc¹.
rukuuc² f.mg1 (-cay, -cday) Qof tukanaya jilbo-qabsasho isaga oo foorarsanaya. ld rakuuc².
rukuucid m.f.dh eeg rukuuc². ld rakuucid.
rukuucsan f.mg4 (-naa, -nayd) Rukuucay ahaansho (qof). ld rakuucsan.
rukuucsanaan m.f.dh eeg rukuucsan. ld rakuucsanaan, rakuucsanaansho, rukuucsanaansho.
rukuucsanaansho m.l/dh ld rukuucsanaan.
rumayn m.f.dh eeg rumee.
rumaysad m.l ld rumaysasho.
rumaysan f.g4 (-snaa, -snayd) Qof wax aaminsan ahaansho.
rumaysasho m.f.dh eeg rumayso. ld rumay-sad, rumaysi.
rumaysi m.l ld rumaysasho.
rumaysnaan m.f.dh eeg rumaysan. ld rumaysnaansho.
rumaysnaansho m.l/dh ld rumaysnaan.
rumayso f.g3 (-stay, -satay) Wax jiritaan-kooda dhab u qaadasho.
rumee f.g2 (-meeyay, -maysay) 1. Wax run ka dhig. 2. Wax run u qaadasho.
rumeynta Anarjism m.dh (siyaa.) Siyaasadda aaminsan dhamaan awood iyo sharciyada dawladaha ama ururrada in lagu beddelo dadka ama kooxo u wada shaqeynaya si xor ah.
rummaan¹ m.l 1. Geedgaab la beero oo caleemo balballaaran, ubax iyo miro macaan oo la cuno leh. 2. Miraha geedka rumaanka. 3. Qof xabsi ku jira oo xukun sugaya. 4. Nooc ka mid ah sariirihii hore oo alwaaxda qurxan oo la xardhay ka samaysan, oo leh rukummo kor u dhaa-dheer.
rummaan² m.dh Maro midabkeedu isugu jiro madow guduud iyo caddaan ama garbasaar ama guntiino ahaan loo istic-maalo.
rummay m.l (-yo, m.dh) Qori qoyan oo dhirta qaarkeed laga goosto oo ilkaha lagu sifaysto.
rummayan f.mg4 (-ynaa, -ynayd) Wax rummay lagu nadiifiyey ahaansho (ilko).
rummayasho m.f.dh eeg rummayo.
rummaynaan m.f.dh eeg rummayan. ld rummaynaansho.
rummaynaansho m.l/dh ld rummaynaan.
rummayo f.mg3 (-yday, -yatay) Qof rummay ilkaha ku nadiifsasho. ld rum-mayso.
rummaysad m.l ld rummaysasho.
rummaysan f.mg4 (-snaa, -snayd) ld rumaysan.
rummaysasho m.f.dh eeg rummayso. ld rummaysad, rummaysi.
rummaysi m.l ld rummaysasho.
rummayso f.mg3 (-stay, -satay) ld rum-mayo.
rumoobid m.f.dh ld rumow.
rumow f.mg1 (-oobay, -owday; -oobi) Hadal run noqosho.
run m.dh Wax xaqiiqo ah oo la hubo.
run sugid m.dh Awood ka xoroobidda qof kale aad jeceshahay.
rundud¹ m.l ld hundhur¹.
rundud² f.mg1 (-day, -dday) ld hundud²; ld hundhur².
rundudid m.f.dh eeg rundud². ld hundudid.
rundudsan f.mg4 (-naa, -nayd) Qof, wax runduda ahaansho.
rundudsanaan m.f.dh eeg rundudsan. ld rundudsanaansho.
rundudsanaansho m.l/dh ld rundudsanaan.
rundudsasho m.f.dh eeg rundudso.
rundudsi m.l ld rundudsasho.
rundudso f.mg3 (-saday, -satay) Ciil iyo murugo darteed gorodda la laallaadin.
rundusdad m.l ld rundudsasho.
runley m.dh (-yo, m.dh) Naag had iyo jeer runta sheegta.
runlow m.l (-wyo, m.dh) Nin had iyo jeer runta sheega.
runnimo m.dh Run ahaansho.
runsheeg m.l ld runsheegid.
runsheegid m.dh Sheegidda xaqiiqada. ld runsheeg
ruq¹ m.dh R. ah: neef xoolo ah oo caato la kici waayay. ld ruqo¹.
ruq² f.mg1 (-qay, -qday) Geed wax xididdadiisu dhulka ka soo wada fuqeen noqosho.
ruqaansad m.l ld ruqaansasho.
ruqaansasho m.f.dh eeg ruqaanso. ld ruqaansad, ruqaansi, ruuqaansad, ruuqansasho.
ruqaansi m.l ld ruqaansasho.
ruqaanso f.mg3 (-saday, -satay) 1. Neef geel ah kicid isku dayid. 2. Nafley fadhida kuurkuursi samayn. ld ruuqaanso.
ruqasho m.f.dh eeg ruqo².
ruqid m.f.dh eeg ruq².
ruqo¹ m.dh Qof ama neef xoolaad oo aad caato u ah.
ruqo² f.mg3 (-qday, -qatay) Qof ama neef xoolaad aad u caatoobid.
ruqsad m.dh ld ruqso¹.
ruqsasho m.f.dh eeg ruqso².
ruqsayn m.f.dh eeg ruqsee.
ruqsayso f.mg3 (-stay, -satay) Qof shaqo ka tegid.
ruqsee f.g2 (-seeyay, -saysay) Qof ruqso siin.
ruqso¹ m.dh (-ooyin, m.l) 1. Idan; fasax. 2. Shaqo ka fariisin qof hawshii uu hayey laga fariisiyo. 3. Warqad ay ku qorantahay oggolaasho wax reebban. ld ruqsad.
ruqso² f.g3 (-saday, -satay) Geed si xoog leh dhul uga siibasho.
ruqur¹ m.dh (-qro, m.l) 1. Cad yar oo hilib ah oo ku yaalla daloolka dhegta hortiisa. 2. Wax yar oo ka soo yuubo meel sulub ah.
ruqur² m.dh (-qro, m.l) (bot.) Botani ahaan fuf aan qaangaadh ahayn oo isku cufan oo leh jirrid gaaban oo bixisa caleemo yar yar oo laalaaban, caleemaha dusha ee ruqurtu inta badan waa jidhif oo kale waxayna ilaalisaa caleemaha gudaha ee jilicsan.
ruquus¹ m.l ld raquus¹.
ruquus² f.g1 (-say, -stay) ld raquus².
ruquusid m.dh ld raquus¹, raquusid.
rushayn m.f.dh eeg rushee. ld rushays.
rushays m.l ld rushayn.
rushaysan f.mg4 (-snaa, -snayd) Dhul wax biyo si habaysan loogu bilbilay ahaansho.
rushaysasho m.f.dh eeg rushayso.
rushaysnaan m.f.dh eeg rushaysan. ld rushaysnaansho.
rushaysnaansho m.l/dh ld rushaysnaan.
rushayso f.g3 (-stay, -satay) Qof meel biyo ku bilbilasho.
rushee f.g2 (-sheeyay, -shaysay) Dhul biyo si habaysan ugu bilbilid.
ruub¹ m.dh 1. Bir yar, dhuuban, daab leh oo saanta kabaha laga tolo lagu dalooliyo. 2. Dhul bacaad badan oo marka lagu socdo cagta hoos u gasha.
ruub² f.lg1 (-bay, -btay) Wax meel bacaad, dambas iwm dhexgelin. ld ruubi.
ruubad m.l ld ruubasho.
ruubasho m.f.dh eeg ruubo. ld ruubad.
ruubi f.lg2 (-iyay, -isay) ld ruub².
ruubid m.f.dh eeg ruub². ld ruubin, ruubis.
ruubin m.dh ld ruubid.
ruubis m.dh ld ruubid.
ruubo f.mg3 (-btay, -batay) Ciid jilicsan iwm dhexgelid, ku dhex librid.
ruud m.dh.u Qoryo waaweyn oo dogobta laga jeexjeexo dabkana lagu shito.
ruug¹ m.l (-gag, m.l) 1. Meesha ay iska galaan bowdada iyo dhudhunka; jilib; low. 2. Madaxa kuusan ee laba lafood iska galaan.
ruug² f.g1 (-gay, -gtay) 1. Wax adag calaalin. 2. Arrin si wanaagsan uga baaraandegid.
ruugaami f.mg2 (-iyay, -isay) Jaan iyo jiib cayaar la raacid.
ruugaamin m.f.dh eeg ruugaami. ld ruugaamis.
ruugaamis m.l ld ruugaamin.
ruugaan m.dh Habka jiib, jaan iyo sacab isku dubbadhacsani u dhadhammaan.
ruugan f.mg4 (-gnaa, -gnayd) Wax la ruugay ahaansho.
ruugcadde m.l (-dayaal, m.l/dh) Nin da’ weyn oo karti iyo waaya-aragnimo badan leh.
ruugid m.f.dh eeg ruug².
ruugmaraar m.l (-rro, m.dh) Oday xooggan.
ruugnaan m.f.dh eeg ruugan. ld rug-naansho.
ruugnaansho m.l/dh ld ruugnaan.
ruum m.l Nooc khamrada ka mid ah oo aalkolku ku badan yahay.
ruumi m.l Nooc gogosha guryaha dhulkooda lagu fidsado ka mid ah oo qurxan, adag oo dhogor leh.
ruun m.l (-uuman, m.l) Meel degaan ku habboon.
ruunbax m.l Cagaar badan oo ku yaal meel la degi jiray.
ruuq f.g1 (-qay, -qday) Cunno qoyan oo jilicsan, afka ku cunid, ku bashuuqsasho.
ruuqaansad m.l ld ruqaansasho.
ruuqaansasho m.dh ld ruqaansasho.
ruuqaansi m.l ld ruqaansasho.
ruuqaanso f.mg3 (-saday, -satay) ld ruqaanso.
ruuqid m.f.dh eeg ruuq.
ruur m.l.kh R. ah: dad, alaab iwm oo da’ weyn gaaray
ruuri f.g2 (-iyay, -isay) Wax gaboobay xannaaneyn.
ruurin m.f.dh eeg ruuri.
ruus m.l R. ah: fadhiid.
ruux m.l 1. Naf. 2. Qof.
ruuxaan m.dh ld rooxaan.
ruuxgoo f.g2 (-ooyay, -oysay) Nafley nafta ka qaadid.
ruuxgoyn m.f.dh eeg ruuxgoo.
ruuxi¹ m.l.kh Waxyaalaha qarsoon ee dadku aaminsan yihiin jiritaankooda.
ruuxi² f.g2 (-iyay, -isay) Nafley dhimanaysa naf ka dhawrid.
ruuxin m.f.dh eeg ruuxi².
rux f.g1 (-xay, -xday) 1. Haan caano ku jiraan lulid si subag looga dhaliyo. 2. Wax gilgilid.
ruxad m.l ld ruxasho.
ruxan¹ f.mg1 (-xmay, -xantay) Wax la ruxay noqosho (laan geed, haan caano ku jiraan iwm). ld ruxmo.
ruxan² f.mg4 (-xnaa, -xnayd) Haan caano ku jiraan wax la ruxay ahaansho.
ruxasho m.f.dh eeg ruxo. ld ruxad.
ruxid m.f.dh eeg rux.
ruxmasho m.f.dh eeg ruxmo.
ruxmid m.f.dh eeg ruxan¹. ld ruxmasho.
ruxmo f.mg3 (-maday, -matay) ld ruxan¹.
ruxnaan m.f.dh eeg ruxan². ld ruxnaansho.
ruxnaansho m.l/dh ld ruxnaan.
ruxo f.g/mg3 (-xday, -xatay) 1. (f.g) Qof, wax hilasho. 2. (f.g) Qof, haan caano ku lulasho. 3. (f.mg) Wax iskood u lulasho ama gilgilasho.
