y (ya’) m.dh Xarafka saddex iyo labaatanaad ee
alifba’da af soomaaliga waana shibbane.
yaa¹ mu.we Kuma yaa?, tuma yaa?
yaa² e.we Maxaad tiri? Ku soo celi!
yaa³ qr.dd ld baa.
yaa4 qr. Yaan: markii qurubka diidmada ‘aan
2′ lagu lifaaqo amar diidmo ayuu muujiyaa.
Tus. “Yaanu keenin”.
yaab¹ m.l Amakaag; irkig; abyan; fajac.
yaab² f.mg1 (-bay, -btay) 1. Ku y./ka y.:
dhacdo qof sameeyey la fajicid. 2. U y.: wax
dhibaato uga baqid (cid). 3. Ka y.: dhibaato
ka baqid (cid). 4. Isla y.: cid fal ay samaysay
ka qoomamayn.
yaabban f.mg4 (-naa, -nayd) ld yaabsan.
yaabbanaan m.dh ld yaabsanaan.
yaabbanaansho m.l/dh ld yaabsanaan.
yaabi f.mg2 (-iyay, -isay) Ka y.: cid yaab ku
abuurid.
yaabid m.f.dh eeg yaab². ld yaabis².
yaabin m.f.dh eeg yaabi. ld yaabis¹.
yaabis¹ m.l 1. Y. ah: aan iidaan (ama goosaar)
lahayn (cunto iwm); engegan. 2. ld yaabin.
yaabis² m.dh ld yaabid.
yaabsan f.mg4 (-naa, -nayd) Wax yaab hayo
ahaansho (qof). ld yaabban.
yaabsanaan m.f.dh eeg yaabsan. ld yaab–
banaan, yaabbanaansho, yaabsanaansho.
yaabsanaansho m.l/dh ld yaabsanaan.
yaac f.mg1 (-cay, -cday) 1. Dad, duunyo ama
qalab kala firdhasho. 2. Ka soo y.: furuuruc
iwm oo gada dusheeda ka soo bixid.
yaaci f.g2 (-iyay, -isay) Dad, duunyo ama
qalab kala firdhin.
yaacid m.f.dh eeg yaac.
yaacin m.f.dh eeg yaaci. ld yaacis.
yaacis m.l ld yaacin.
yaacsan f.mg4 (-naa, -nayd) Dad, duunyo
ama qalab wax kala firirsan ahaansho.
yaacsanaan m.f.dh eeg yaacsan. ld yaacsanaan–
sho.
yaacsanaansho m.l/dh ld yaacsanaan.
yaadaddo m.dh (c.nafl.) Bahal yar oo wax xagta
oo leh duf adag iyo qodxo dhaadheer oo
mardimo leh, caddaan iyo madow ah;
caanaqub; kashiito; dhiddo.
yaahuu e.d Erey laga horgeeyo qof habaar-
tamay. Tus. “Cuqdaa iyo cawradaa cun!”,
“Islahel!”.
yaallin m.l Oollin.
yaambo m.dh (-ooyin, m.l) ld yaanbo.
yaanbo m.dh (-ooyin, m.l) 1. Bir xalleefsan oo
af ballaaran iyo daab leh oo beeraha lagu
falo. 2. Bir af ballaaran oo godan leh oo ay
cagafcagaftu beeraha ku fasho.
yaanyo m.dh.u (bot.) Miro guduudan ama
cillaan xigeen ah oo la cuno iyagoo ceerin
ama bisil; inta badan iidaankaa lagu daraa.
yaanyuur m.dh (-ro, m.l) Mukulaal, dummad.
yaaq m.l (bot.) Geed dheer oo aad iyo aad u sal
iyo jirrid iyo dhex weyn: mayraxdiisa waxaa
laga sameeyaa xargo iyo waxyaalo kale;
mirihiisu waxay leeyihiin qaabka qulucda,
buruq la cunana waa leeyihiin.
yaaqil m.l Shilin yar oo markaa ugaxnimadii ka
soo baxday.
yaaquud m.l.u Nooc ka mid ah dhagxaanta
qaaliga ah oo dhawr midab oo kala duwan u
sii kala baxa.
yaar¹ m.l ld jaar(2).
yaar² f.g1 (-ray, -rtay) Koor carrabbadeeda
isku xirid si aanay u shanqarin.
yaardi m.l (-iyo, m.dh) Halbeeg dhererka lagu
cabbiro oo habka ingiriiska ah oo u dhigma
0.914 m.
yaare m.l 1. Xilli ka mid ah xilliyada sannadka
soomaalida oo roobab ka da’aan xeebaha
bari. 2. Dhaxanta roobku keeno.
yaarid m.f.dh eeg yaar².
yaasiinmaddoone m.l (-nayaal, m.l/dh) Mar-
soobax.
yaaw m.l Leber laba loo dhigay middood.
yabaal¹ m.l 1. Dhirta magoolkeeda. 2. ld ya-
baalid.
yabaal² f.mg1 (-aalay, -aashay) Magoolid
(geed).
yabaalid m.f.dh eeg yabaal². ld yabaal¹ (2).
yabaaq m.l ld yabaq¹.
yabadhaalo m.dh Carruurta ay dhasho hawee-
ney minyaro ah.
yabaq¹ m.l Hadal iyo dhawaaq dad meel du-
rugsan ka yeeraya. ld jabaq¹, yabaaq.
yabaq² f.mg1 (-bqay, -baqday; -bqi) Dad ama
nafley meel fog ka buuqid. ld jabaq².
yabar m.dh Xoolaha ugu horreeya oo la siiyo
arooska.
yabarayn m.f.dh eeg yabaree.
yabaree f.g2 (-reeyay, -raysay) Ka y.: cid
mingis, rooxaan iwm ka muddeyn (ka tu-
mid).
yabaro m.dh Waxyaalo dadka wadaaddada
qaba loo sameeyo, waxayna u dhexaysaa
“saagootiga” iyo “ruqsada” (wadaaddo; fiqib-
buraale).
yablas¹ m.l Qaylo badan.
yablas² f.mg1 (-say, -stay) Qaylo badan
samayn.
yablasid m.f.dh eeg yablas².
yabooh¹ m.l 1. Dadka cayrta ah, baryada ay
wax ku weyddiistaan; waxa kolkay yabooh–
sadaan la siiyo. 2. ld yaboohid.
yabooh² f.mg1 (-hay, -hday) 1. Ka y.: baadi
meel shir ah ka naadin. 2. U y.: cid, cid kale
taageero u weyddiin.
yaboohi f.g2 (-iyay, -isay) 1. Baadi la hayo shir
ka baafin. 2. Yabooh weyddiin.
yaboohid m.f.dh eeg yabooh². ld yabooh¹ (2).
yaboohin m.f.dh eeg yaboohi. ld yaboohis.
yaboohis m.l ld yaboohin.
yaboohsad m.l ld yaboohsasho.
yaboohsasho m.f.dh eeg yaboohso. ld yabooh–
sad, yaboohsi.
yaboohsi m.l ld yaboohsasho.
yaboohso f.g3 (-saday, -satay) Qof cayr ah cid
baryid.
yabqid m.f.dh eeg yabaq². ld jabqid.
yac¹ m.dh Sagaarada teeda dheddig.
yac² e.d Ka joog! Daa!
yacarun m.l ld carun.
yacay¹ m.l Geedo yaryar iwm oo dhawraarin
ahaan gogosha iyo dhulka la kala dhexgeliyo;
asgogol.
yacay² f.g1 (-yay, -yday) Guri yacay dhigid.
yacayan f.mg4 (-ynaa, -ynayd) Guri wax yacay
la dhigay ahaansho.
yacayid m.f.dh eeg yacay².
yacaynaan m.f.dh eeg yacayan. ld yacaynaan–
sho.
yacaynaansho m.l/dh ld yacaynaan.
yacni fk. Waxaa loola jeedaa.
yacyacood m.l.kh 1. Y. ah: miro aan weli
bislaan. 2. Y. ah: hilib aan bislaan oo weli
dhiiggii leh.
yad¹ m.dh 1. Awood gacan lagu fuliyo.
2. Mulkile. 3. Gacan. ld yed¹.
yad² f.g1 (-day, -dday) 1. Cid ama wax gacan
wax ku yeelid. 2. Gacan wax ku dhigid. 3. ld
yad 2. U y.: cid wax siin. 4. Ku y.: cid gacan
wax ku yeelid.
yadan m.l/dh (-mo/-nno, m.dh) Biyo fadhiisin
yar oo hoos u dheer, qaranka dushooda ku
samaysma.
yadid m.f.dh eeg yad².
yagcar m.dh (bot.) Geedka mayddiga dhalo.
yagleel¹ m.l/dh ld yagleelid.
yagleel² f.mg1 (-eelay, -eeshay) 1. Xero ama
deyr si ku meel gaar ah u samayn. 2. Labo
qof oo is guursanaaya guri u dhisid.
yagleelid m.f.dh eeg yagleel². ld yagleel¹.
yah e.d Erey wixii la qoonsado oo la haaraama
hayo lagu yiraahdo; hah! caku!.
yahaabur m.l.kh Y. ah: qof lixaad weyn.
yahaaburnimo m.dh Yahaabur ahaansho.
yahan m.l 1. Dhagax, adag, xanaf leh oo
middiyaha, toorriyaha iwm lagu afeeyo.
2. Baydari; ugaarsade; laaye; dile; hargaanti.
3. Hadii magac gadaal loogu liifaqo xirfad
ayuu muujiyaa. Tus. “Dagaalyahan, aqoon-
yahan iwm”.
yakayn m.f.dh eeg yakee.
yake m.l 1. Ganaax weyn oo la saaro cid jebisey
xeer u degsan bulsho dhaqan wadaag leh.
2. ld yeeg.
yakee f.g2 (-keeyay, -kaysay) Cid ganaax weyn
saarid.
yakeysan f.mg4 (-snaa, -snayd) Qof yakoobay
ahaansho.
yakeysanaan m.f.dh eeg yakeysan. ld yakeysa–
naansho.
yakeysanaansho m.l/dh ld yakeysanaan.
yakoobid m.f.dh eeg yakow.
yakow f.mg1 (-oobay, -owday; -oobi) Qof
xujoobid.
yal m.l Dabayl qabow oo roobku keeno.
yalaalug m.l Lallabo. ld yalaalugo.
yalaalugo m.dh ld yalaalug.
yalaalugoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Qof
yalaalugo dareemid.
yalaalugood m.f.l eeg yalaalugoo.
yalaalugsan f.mg4 (-naa, -nayd) Qof yalaalugo
hayso ahaansho.
yalaalugsanaan m.f.dh eeg yalaalugsan. ld
yalaalugsanaansho.
yalaalugsanaansho m.l/dh ld yalaalugsanaan
yalalaxo m.dh (-ooyin, m.l) ld yalanyalxo.
yalanyalxo m.dh (-ooyin, m.l) Dabayl qabow
oo roobku markuu da’o ka dib timaada. ld
yalalaxo.
yalanyalxoo f.mg3 (-ooday, -ootay) Dhaxan
yar dareemid cabsi awgeed.
yalanyalxood m.f.l eeg yalanyalxoo.
yalax m.l.kh Y. ah: timo aad u jilicsan. ld yaleex (2).
yaleex m.l 1. Dabayl ka kacda miyiga oo
cabsigelisa qofka keligiisa socda.2. ld yalax.
Timo dad oo aad u jilicsan, sida yixda.
yamaan m.l Qamaan.
yamaarug m.l (bot.) Geed yar oo gaxandhada u
eg.
yamays m.l (bot.) Dhul weyn oo wareegsan oo
go’ay oo salkiisu fogyahay oo inta badan biyo
galaan, sida kan Gaalkacyo ku yaal.
yamxeeri f.mg2 (-iyay, -isay) Qof xaaladdiisa
dhaqaale oo wanaagsan ka been sheegid; wax
badan ka dayrin.
yamxeerin m.f.dh eeg yamxeeri. ld yamxeero.
yamxeero m.dh ld yamxeerin.
yamyam m.l.kh 1. Y. ah: qof hadal badan.
2. Askar ku hadli jirtay afka sawaaxiliga oo
ingiriisku ka keenay bariga Afrika.
yaqfo m.l (-ooyin, m.l) Ilko.
yaqiin m.dh War iwm oo dhabnimadiisa la
hubo; xaqiiq.
yaqiinsasho m.f.dh eeg yaqiinsasho. ld yaqiinsi.
yaqiinsi m.l ld yaqiinsasho.
yaqiinso f.g3 (-saday, -satay) War iwm
dhabnimadiisa hubsasho.
yaqyaqsasho m.f.dh eeg yaqyaqso. ld yaqyaqsi, yaqyaqsood.
yaqyaqsi m.l ld yaqyaqsasho.
yaqyaqsii f.mg2 (-iiyay, -iisay) Ka y.: cid
yaqyaqsi ku dhalin.
yaqyaqsiin m.f.dh eeg yaqyaqsii.
yaqyaqso f.mg3 (-saday, -satay) Qof yaqyaqsi
dareemid. ld yaqyaqsoo.
yaqyaqsoo f.mg3 (-ooday, -ootay) ld
yaqyaqso.
yaqyaqsood m.l ld yaqyaqsasho.
yar¹ m.l (-ryar, m.l) Wiil da’ yar.
yar² m.dh (-ryar, m.l) Gabar da’yar.
yar³ f.mg4 (-raa, -rayd; yaryar) 1. Wax
da’diisu yartahay ahaansho. 2. Wax tiradoo-
da ama cabbirkoodu uusan badnayn ahaan-
sho.
yaraan¹ m.l (-nno, m.dh) Carruur hooyo wada
dhashay midka ugu dhalasho dambeeya;
guradambeys.
yaraan² m.f.dh eeg yar³. ld yaraansho.
yaraansho m.l/dh eeg yarow. ld yaraan²
yarad m.l Hanti la siiyo qoys ama qof laga
guursaday gabar ama haweenay.
yarayn¹ m.f.dh eeg yaree. ld yarays, yaraysiin.
yarayn² m.dh (kiim.) Ogsijiin kasaaridda ama
haydarojiin kudaridda loo geysto iskudhis.
Guud ahaan, waxa la odhan karaa atam,
molikuyuul ama ayoon wuu yaraaday ama
yarayn baa ku dhacday marka uu helo
elektaroono.
yarays m.l ld yarayn¹.
yaraysad m.l ld yaraysasho.
yaraysasho m.f.dh eeg yarayso. ld yaraysad, yaraysi.
yaraysi m.l ld yaraysasho.
yaraysii f.g2 (-iiyay, -iisay) ld yaree.
yaraysiin m.dh ld yarayn¹.
yarayso f.g3 (-stay, -satay) 1. Qof fal sa-
mayntiisa sahlasho. 2. Qof wax ku weyn wax
yar ka dhigasho. 3. Qof, cid wax liita ka
dhigasho.
yare fk. Xoogaa, in yar. Tus. “Wuu yare
daalanyahay”. ld yarehe.
yaree f.g2 (-reeyay, -raysay) 1. Qof fal
samayntiisa dhimid. 2. Qof wax weyn ama
tiradoodu badantahay wax yar ka dhigid. ld
yareysii.
yarehe fk. ld yare.
yariis¹ m.l.kh Y. ah: nin bar yar.
yariis² m.dh.kh Y. ah: haweeney bar yar.
yaris m.dh 1. Ugaarta qaybteeda yaryar sida
calakudda, sagaarada iwm. 2. Cawska jaad ka
mid ah.
yarow f.mg3 (-raaday, -raatay) Wax yaraaday
noqosho.
yaryarayn m.f.dh eeg yaryaree.
yaryaraysasho m.f.dh eeg yaryarayso.
yaryaree f.g2 (-reeyay, -raysay) Yaryar ka
dhigid; jarjarid; dhuudhuubid.
yaryareyso f.g3 (-stay, -satay) Wax isticmaal-
kooda dhaqaalaysasho.
yaryaro m.dh Jaad cawska xooluhu daaqaan ka
mid ah.
yas f.g1 (-say, -stay) Cid wax liita ka dhigid.
yasid m.f.dh eeg yas.
yasir f.g1 (-ray, -rtay) U y.: cid wax qabsoo-
middiisa u sahlid.
yasirid m.f.dh eeg yasir.
yatiin m.l/dh.u Carruur yaryar oo aabahood
dhintay; agoon.
yaw m.l.kh Y. ah: qof damac iyo hunguri
badan leh oo bulshada dhexdeeda aan qiimo
ku lahayn.
yawyab¹ m.l 1. Baryo foolxun oo qof baryayo
laga aamusi waayo oo faraqa lagu dhego.
2. Buuq carruur
yarad m.l Hanti la siiyo qoys ama qof laga
guursaday gabar ama haweenay.
yarayn¹ m.f.dh eeg yaree. ld yarays, yaraysiin.
yarayn² m.dh (kiim.) Ogsijiin kasaaridda ama
haydarojiin kudaridda loo geysto iskudhis.
Guud ahaan, waxa la odhan karaa atam,
molikuyuul ama ayoon wuu yaraaday ama
yarayn baa ku dhacday marka uu helo
elektaroono.
yarays m.l ld yarayn¹.
yaraysad m.l ld yaraysasho.
yaraysasho m.f.dh eeg yarayso. ld yaraysad, yaraysi.
yaraysi m.l ld yaraysasho.
yaraysii f.g2 (-iiyay, -iisay) ld yaree.
yaraysiin m.dh ld yarayn¹.
yarayso f.g3 (-stay, -satay) 1. Qof fal sa-
mayntiisa sahlasho. 2. Qof wax ku weyn wax
yar ka dhigasho. 3. Qof, cid wax liita ka
dhigasho.
yare fk. Xoogaa, in yar. Tus. “Wuu yare
daalanyahay”. ld yarehe.
yaree f.g2 (-reeyay, -raysay) 1. Qof fal
samayntiisa dhimid. 2. Qof wax weyn ama
tiradoodu badantahay wax yar ka dhigid. ld
yareysii.
yarehe fk. ld yare.
yariis¹ m.l.kh Y. ah: nin bar yar.
yariis² m.dh.kh Y. ah: haweeney bar yar.
yaris m.dh 1. Ugaarta qaybteeda yaryar sida
calakudda, sagaarada iwm. 2. Cawska jaad ka
mid ah.
yarow f.mg3 (-raaday, -raatay) Wax yaraaday
noqosho.
yaryarayn m.f.dh eeg yaryaree.
yaryaraysasho m.f.dh eeg yaryarayso.
yaryaree f.g2 (-reeyay, -raysay) Yaryar ka
dhigid; jarjarid; dhuudhuubid.
yaryareyso f.g3 (-stay, -satay) Wax isticmaal-
kooda dhaqaalaysasho.
yaryaro m.dh Jaad cawska xooluhu daaqaan ka
mid ah.
yas f.g1 (-say, -stay) Cid wax liita ka dhigid.
yasid m.f.dh eeg yas.
yasir f.g1 (-ray, -rtay) U y.: cid wax qabsoo-
middiisa u sahlid.
yasirid m.f.dh eeg yasir.
yatiin m.l/dh.u Carruur yaryar oo aabahood
dhintay; agoon.
yaw m.l.kh Y. ah: qof damac iyo hunguri
badan leh oo bulshada dhexdeeda aan qiimo
ku lahayn.
yawyab¹ m.l 1. Baryo foolxun oo qof baryayo
laga aamusi waayo oo faraqa lagu dhego.
2. Buuq carruur
yawyab² f.mg1 (-bay, -btay) 1. Ku y.: si aad ah
cid wax uga baryid. 2. Ku y.: nafley buuq
samayn.
yawyabid m.f.dh eeg yawyab².
yaxaas m.l (c.nafl.) Bahal webiga ku jira oo
abeeso-lugaley weynaatay u eg; haraggiisa
waxaa kasoo taagtaagan filgimmo geeso u eg
oo waa adayg toxob leh; wuxuu leeyahay
dabo dheer iyo madax isaguna dheer oo
saddexgees qaabki leh; daaman adag iyo af
weyn oo ilko ku sarcanyihiin; dadka iyo
duunyadaba waa uu cunaa.
yaxdho m.l (-ooyin, m.l) Hilib.
yaxoob f.mg1 (-bay, -btay) ld yoxoob².
yaxoobid m.dh ld yoxoobid.
yaxuus m.l Nin aad u gaboobay.
yaxuusoobid m.f.dh eeg yaxuusow.
yaxuusow f.mg1 (-soobay, -sowday) Yaxuus
noqosho (nin).
yaxyax¹ m.l 1. Xishood; sheex; xil ka bax. 2. ld
yaxyaxid.
yaxyax² f.mg1 (-xay, -xday) Qof ceeb weyn
dareemid.
yaxyaxi f.mg2 (-iyay, -isay) Ka y.: khajil iyo
xishood cid gelin.
yaxyaxid m.f.dh eeg yaxyax². ld yaxyax¹ (2).
yaxyaxin m.f.dh eeg yaxyaxi.
yeber m.l.kh Y. ah: ilmo isku hooyo ah kan
ugu yar; gurudambays.
yed¹ m.dh ld yad¹.
yed² f.g1 (-day, -dday) ld yad² (3).
yedid m.f.dh eeg yed².
yeeg m.l (-gag, m.l) Turub hal dhibic leh oo ka
sarreya baashiga. ld yake (2), yeeke.
yeeg-bibanji m.l (-iyo, m.l) ld yeeg-bibiish.
yeeg-bibiish m.l (-iyo, m.dh) Dhagax
dubnadeed oo wejiga cayaarta loogu talag-
galay dhinac hal dhibic ku leh, dhinaca kale-
na shan dhibcood. ld banji-biyeeg, biish-
biyeeg, yeeg-bibanji.
yeeg-bicaddaan m.l (-nno, m.dh) Dhagax
dubnadeed oo wejiga cayaarta loogu talag-
galay dhinac hal dhibic ku leh, dhinaca
kalena ka cad. ld caddaan-biyeeg.
yeeg-bidooh m.l (-hyo, m.dh) Dhagax
dubnadeed oo wejiga cayaarta loogu talag-
galay dhinac hal dhibic ku leh, dhinaca
kalena laba dhibcood ku leh. ld dooh-
biyeeg.
yeeg-bijoohaar m.l (-rro, m.dh) Dhagax
dubnadeed oo wejiga cayaarta loogu talag-
galay dhinac hal dhibic ku leh, dhinaca
kalena afar dhibcood ku leh. ld joohaar-
biyeeg
yeeg-bisaliim m.l (-mo, m.dh) Dhagax
dubnadeed oo wejiga cayaarta loogu talag-
galay dhinac ku leh hal dhibic, dhinaca
kalena saddex dhibcood ku leh. ld saliim-
biyeeg.
yeeg-bishiish m.l (-shyo, m.dh) Dhagax
dubnadeed oo wejiga cayaarta loogu
talaggalay, dhinac ku leh hal dhibic, dhinaca
kalena lix dhibcood. ld shiish-biyeeg
yeegtiis m.l (-syo, m.dh) Bisha ku dhammaata
kow iyo soddon.
yeeke m.l (-kayaal, m.l/dh) ld yeeg.
yeel¹ m.l (-lal, m.l) Qeeb ceel biyo looga cabbo
sida wadaan, dawli iwm.
yeel² m.l Y.-kay, y.-kaa: arrintay, arrintaa iwm.
yeel³ m.dh (-lo, m.l) 1. Xarig dheer oo loo
isticmaalo awrta rariddeeda oo isaga gudba
awrka dhinacyadiisa, dabagelisna leh. 2. Inta
xarig ah ee ka samaysan harag.
yeel4 xi. (nax.) Ha yeeshee (hayeeshee) ama
hase yeeshee (haseyeeshee): ha ahaatee,
laakiin.
yeel5 f.g1 (-eelay, -eeshay) 1. Cid arrin ama
wax kale ka aqbalid. 2. Kab go’day samayn.
3. Wax samayntooda ku kicid.
yeelaal m.l 1. Hab; farsamo; tab. 2. Laamo
geed oo lagu xoojiyo wadaanta afkeeda.
yeelaali f.g2 (-iyay, -isay) Wax samayn ama
hindisid.
yeelaalin m.f.dh eeg yeelaali.
yeelan f.mg4 (-lnaa, -lnayd) Kab, wadaan iwm
wax la sameeyey ahaansho.
yeelasho m.f.dh eeg yeelo.
yeele m.l (-layaal, m.l/dh) (nax.) Magaca
waafaqsan qaab sarfeedka falka weerta; fale.
yeelid m.f.dh eeg yeel5.
yeelin m.f.dh eeg yeeli.
yeelnaan m.f.dh eeg yeelan. ld yeelnaansho.
yeelnaansho m.l/dh ld yeelnaan.
yeelo f.g3 (-eeshay, -eelatay) 1. Hanti ama
wax kale lahaan. 2. Ku y.: dayn cid ku
lahaan. 3. U y.: wax aad u danayn. 4. Kab
iwm suun u samaysasho.
yeelsii f.g/lg2 (-iiyay, -iisay) Cid arrin ama wax
kale oggolaysiin.
yeelsiin m.f.dh eeg yeelsii.
yeelyeel f.g1 (-eelay, -eehsay) Is y.: qof wax
uusan ahayn iska dhigid.
yeelyeelad m.l ld yeelyeelasho.
yeelyeelasho m.f.dh eeg yeelyeelo. ld yeel-
yeelad.
yeelyeelid m.f.dh eeg yeelyeel.
yeelyeelo f.mg3 (-eeshay, -eelatay) Cir in uu
da’o u diyaar garoobid.
yeer¹ m.dh Dhawaaq; cod
yeer² f.mg1 (-ray, -rtay) 1. U y.: cid u
dhawaaqid si ay u timaaddo. 2. Nafley dha-
waaqid.
yeerasho m.f.dh eeg yeero.
yeeri f.g2 (-iyay, -isay) 1. Qalab muusiko ka
dhawaajin. 2. U y.: cid wax ay qorto u akhri-
yid.
yeerid m.f.dh yeer². ld yeeris².
yeerin m.f.dh eeg yeeri. ld yeeris¹.
yeeris¹ m.l ld yeerin.
yeeris² m.dh ld yeerid.
yeero f.mg3 (-rtay, -ratay) U y.: cid wacasho.
yeersasho m.f.dh eeg yeerso.
yeerso f.g3 (-saday, -satay) Arday quraan
qoranaaya aayadda uu marayo macallinka u
sheegid si midda ku xigta loogu sheego.
yeey m.l ld yey.
yerid m.l 1. ld yirid. Cudur ku dhaca ilkaha oo
cirridka waxyeela. 2. Y. ah: nin doob ah.
yeris m.dh 1. Ugaarta inteeda yaryar. 2. Caws-
ka jaad ka mid ah.
yersin m.l Ugaarsadaha soo qumiya dagiiranka.
yey m.l (c.nafl.) Bahal dugaagga ka mid ah oo
eeyga u eg, arigana aad u laysa; uubato;
uu’leey. ld yeey.
yib¹ m.dh Cayaar fadhiga lagu dheelo, shan iyo
labaatan hogood leh, si afar gees ah dhulka
loogu calaamadiyo, oo ay dheelaan laba qof
oo kiiba yeesho laba iyo toban dhagax oo
isku midab ah, waxaana loo cayaaraa habka
daamada loo dheelo.
yib² f.g1 (-bay, -btay) Yib cayaarid.
yibal m.l Darxumo ka muuqata xoolo caato ah
marka ay biyo cabbaan ee ay baad waayaan.
yibid m.f.dh eeg yib².
yibir¹ m.l Qof ka tirsan beesha loo yaqaano
Yibro.
yibir² m.dh Haweenay aad u hunguri xun.
yibirnimo m.dh Yibir ahaansho.
yiblasho m.f.dh eeg yiblo.
yiblo f.mg3 (-laday, -latay) Wax yibal hayo
noqosho.
yicib m.dh Gudda miro ka baxa oo qolof iyo
labo qalbac oo beer ah leh oo la cuno, aadna
u nuxrur badan. ld jicib.
yicibciye m.l Nooc ka mid ah dhirta faalasha
oo geelu aad u daaqo.
yiciis m.dh.u Dad tabartoodu liidato saboolna
ah.
yicis m.dh 1. Carruur yaryar oo tabar daran
nafaqo darro awgeed. 2. Carruur yaryar oo
hooyadood dhimatay.
yicisnimo m.dh Wax yicis ah ahaansho
(carruur).
yididdiilo m.dh Rajo; himilo. ld hididdiilo.
yir m.l Wax yar oo adag oo ku go’an ibta
neefka guran.
yirid m.l (daaw.) Halaamacoodka cirridka oo
ay keento huuro ilkaha iyo cirridka meesha
ay iska galaan fariisata. Cirridku wuu bararaa
si sahlanna dhiig ayaa uga yimaada. ld yerid
(1).
yix m.dh Timaha hore oo yaleexa ah oo
carruurta la dhashaan.
yohoomid m.f.dh eeg yohoon².
yohoon¹ m.l.kh Y. ah: gaadiidka badda oo
shiraaca leh, kolkay u socdaan docda urtu u
socoto oo ay dheerayna hayaan.
yohoon² f.mg1 (-oomay, -oontay; -oomi)
- Socod aan joogsi lahayn socosho.
- Gaadiid badeed dabayl gadaal uga timid si
fiican ugu socosho. 3. Iyada oo aan rajo laga
qabin in la soo noqdo meel ka tegid.
yohoonsan f.mg4 (-oonaa, -oonayd) Wax
yohoomay ahaansho.
yohoonsanaan m.f.dh eeg yohoonsan. ld
yohonsanaansho.
yohoonsanaansho m.l/dh ld yohoonsanaan.
yoobsan f.mg4 (-naa, -nayd) Dad ama xoolo
meel tuuran ahaansho.
yoobsanaan m.f.dh eeg yoobsan. ld yoobsa-
naansho.
yoobsanaansho m.l/dh ld yoobsanaan.
yoobsasho m.f.dh eeg yoobso.
yoobso f.mg3 (-saday, -satay) Dad ama xoolo
meel tuurasho.
yooco m.dh (bot.) Geed kolkuu koro sal weyn
yeesha oo haamo waaweyn iyo weelal kale
laga qoro.
yoofil m.dh.u Timo aan la firin ee si xun ku
dheeraada; yoos; baabbul; hoolif.
yookayn m.f.dh eeg yokee.
yookaysan f.mg4 (-snaa, -snayd) 1. Xoolo,
wax addimada ka xiran ahaansho. 2. Xoolo
wax geed lagu qabbiray ahaansho.
yookaysnaan m.f.dh eeg yookaysan. ld
yookaysnaansho.
yookaysnaansho m.l/dh ld yookaysnaan.
yookee f.g2 (-keeyay, -kaysay) 1. Xoolo
addimo ka xirid. 2. Xoolo geed ku qabbirid.
yooko m.dh Wax soo baxsan ama kor u
likaysan.
yool m.l 1. Degganaansho la’aan nafley ka
muuqata. 2. (-lal, m.l) Sal; gun; madhaafaan.
Maalintii y.ka: maalinta qiyamaaha. 3. (-lal,
m.l) Goob; madal; garoonka gudahiisa
meesha kubbadda cagta iwm lagu dheelo.
yoolaal f.mg1 (-aalay, -aashay) Si macno
la’aan ah meel u istaagid.
yoolaalid m.f.dh eeg yoolaal.
yoolgaar¹ m.l ld yoolgaarid.
yoolgaar² f.mg1 (-ray, -rtay) Ka y.: arrin iwm
ka gungaarid.
yoolgaarid m.f.dh eeg yoolgaar². ld yoolgaar¹.
yoolyool¹ m.l 1. Cayaaro dhawr ah oo ay
dhallinyaradu dheelaan habeenkii ama maa-
lintii waqtigana ku gaabsadaan, waxaana ka
mid ah ciyaar labo goobood (yool) leh oo
isaseemid (istaabasho) iyo orod ku badan.
2. ld yoolyoolid.
yoolyool² f.mg1 (-oolay, -ooshay) Xoolo ama
dad wax xasillooni darro ka muuqato no-
qosho.
yoolyoolid m.f.dh eeg yoolyool². ld yoolyool¹
(2).
yoome m.l (muus.) Jaad ka mid ah Durban-
nada.
yoomid m.f.dh eeg yoon². ld yulqamid.
yoon¹ m.l Hugun; bulaan; qablan; yeer. ld
yulqan¹, yulul.
yoon² f.mg1 (-oomay, -oontay; -oomi) Dad,
xoolo ama nafley kale qaylo samayn; wada
hugmid; bulaamid. ld yulqan².
yoonge m.l (-gayaal, m.l/dh) Dheri weyn oo
hilbaha geela lagu kariyo.
yoos m.l Timo iska baxa oo aan la ilaalin;
yoofil; baabbul.
yoose m.l Mingiska la tunto qaybihiisa mid ka
mid ah.
yooyootamid m.f.dh eeg yooyootan². ld
yooyootan¹ (2).
yooyootan¹ m.l 1. Cayaar sii baabba’aysa oo
wiilal iyo gabdho laysu caayo, cay kaftan ah
oo aan laga caroon: mirihiisu, suugaan
ahaanta aad bay u fiicanyihiin haseyeeshee
cayda xun oo uu ku dhisanyahay baa dishay.
2. ld yooyootamid.
yooyootan² f.mg1 (-amay, -antay; -ami) Wiil
iyo gabar cayaar (kaftan) isaga horimaansho.
yoxoob¹ m.l 1. Fadhi ama taagnaan iyadoo
oogada la goda hayo. 2. Lo’da iwm kolka
inta roob qabto ay docda roobku ka yimid
maahee docda kale wada aaddo, iyadoo is
wada qooxaysa. 3. Fadhi yuurur ah. 4. ld
yoxoobid.
yoxoob² f.mg1 (-bay, -btay) Si kadaloob ah u
fariisasho.
yoxoobid m.f.dh eeg yoxoob². ld yaxoobid,
yoxoob¹ (4), yoxoobsasho.
yoxoobsasho m.dh ld yoxoobid.
yoxoobso f.mg3 (-saday, -satay) ld yoxoob².
yu’ad m.l ld yu’asho.
yu’asho m.f.dh eeg yu’o. ld yu’ad.
yucub m.l (bot.) Geed weyn oo laf adag oo
alaabo wanaagsan laga qorto, sida koorta
geela.
yuf m.l Ari, sagaaro iwm dhogor kicidda
haleesha marka cabsi la soo gudboonaato.
yulkhad m.dh Bayd faal oo manjaha tan ka
sarraysa iyo madaxa ka ah min hal, madaxa
tan ka hoosaysana labo.
yulqamid m.dh ld yoomid.
yulqan¹ m.l ld yoon¹.
yulqan² f.mg1 (-amay, -antay) ld yoon².
yulul m.l ld yoon¹.
yumbad m.l ld yumbasho.
yumbasho m.f.dh eeg yumbo. ld dhumbad,
dhumbasho, yumbad.
yumbi f.g2 (-iyay, -isay) Wax biyo ku dhex
mukhuurin. ld dhumbi, kumbi (2).
yumbin m.f.dh eeg yumbi. ld dhumbin,
kumbin.
yumbo f.mg3 (-baday, -batay) Biyo dhex
mukhuurasho. ld dhumbo.
yu’o f.g3 (-‘day, -‘atay) 1. Wax cawryid.
2. Wax habaarid.
yur e.d Erey xoog loo yiraahdo kolka bahal
layska celinayo, si uu u joogsado.
yurasil m.l (-lo, m.dh) (baay.) Mid ka mid ah
kuwa ugu muhiimsan waxyabaha ay ka
koobanyihiin beysaska nukliyootaydhada iyo
asiidh bu’eedda RNA. Waxa laga soo
dhiraandhirriyaa bayramadiin.
yurayn m.f.dh eeg yuree.
yuree f.g2 (-reeyay, -raysay) Dugaag wax ka
celin.
yurqudle m.l (-layaal, m.l/dh) Waqti gaajo aad
u darani jirto oo cuntadu yar tahay.
yuruuruc m.l Koox ubad ah oo yaryar; carruur;
gurbood.
yusur m.l 1. Madow oo dhalaalaya (midab
dad). 2. Geed laftiisa madow laga sameeyo
miraha tusbaxa.
yutucsasho m.f.dh eeg yutucso.
yutucso f.mg3 (-saday, -satay) Wax ama arrin
qabsasho.
yuub¹ m.l (-bab, m.l) Wiilasha la gudo cadka
laga gooynaayo; buuryo; beejo.
yuub² f.g1 (-bay, -btay) 1. Wax soo tagid.
2. Wax istaajin. ld yuuc².
yuuban f.mg4 (-bnaa, -bnayd) 1. Wax soo
taagan ahaansho. 2. Wax taagan ahaansho.
yuubid m.f.dh yuuc². ld yuucid.
yuubnaan m.f.dh eeg yuuban. ld yuubnaan-
sho, yuucnaan, yuucnaansho.
yuubnaansho m.l/dh ld yuubnaan.
yuuc¹ m.l (-cac, m.l) Yaaw laba loo dhigay
middood.
yuuc² f.g1 (-cay, -cday) ld yuub².
yuucan f.mg4 (-cnaa, -cnayd) ld yuuban.
yuucid m.dh ld yuubid.
yuucnaan m.dh ld yuubnaan.
yuucnaansho m.l/dh ld yuubnaan.
yuuq f.g1 (-qay, -qday) Cid wax ku taagid.
yuuqan f.mg4 (-qnaa, -qnayd) Wax la yuuqay
ahaansho.
yuuqid m.f.dh eeg yuuq.
yuuqnaan m.f.dh eeg yuuqan. ld yuuqnaan-
sho.
yuuqnaansho m.l/dh ld yuuqnaan.
yuur m.dh Duubidda qof sarta wejiga duubo
marka uu wax diiddanyahay.
yuuriya m.dh (kiim.) Adke cad oo wiriqaysan
oo ku milma biyaha CO(NH2), yuuriya waa
maxsuulka naytaroojiineed ee ugu dambeeya
qashinsaarka naasleyda.
yuurur¹ m.l 1. Fadhi; yoxoob; kuudud. 2. ld
yuururid.
yuurur² f.mg1 (-ray, -rtay) Muddo badan
hawl la’aan meel fadhiyid; yoxoobid;
kuududid.
yuururid m.f.dh eeg yuurur². ld yuurur¹ (2).
yuxuud m.l.kh Y. ah: qof aad gabow u ah.
